پسیتاکوزیس pesitacosis:

 

 

                                                             

یک تک یاخته بین ویروس و میکروب است جز کلامیدیاها طبقه بندی میشود عامل عامل بیماری کلامدیاپسیتازیس است که chlamydia pasittasis نامیده میشود .

اسم دیگر بیماری ornithosis است .بیشتر در پرندگان –ماکیان –خانواده طوطیان دیده میشود

اکثرا بصورت اسپورادیک یا انفرادی است.در بعضی مواقع اپیدمیک هم گزارش شده است. انسانهایی که با پرندگان آلوده تماس میگیرند مبتلا به این بیماری میشوند.

1- کبوتر بازان .

2- پرندگانی که در قفس نکهداری میشوند .

3-معمولا در انسان بصورت اسپورادیک مشاهده میشود . مواردی هم همه گیری بوجود آمده و جمعیت تلفات 20-40% در جمعیت انسانی مشاهده شده است این ارگانیسم وقتی با رنگ آمیزی گرم یا گیمسا  رنگ آمیزی

می شود . بصورت  gr- دیده میشود این ارگانیسم معمولا به سلولهایی که حمله میکند ایجاد گنجدیگی های داخل هسته ای بوجود می آورد وجه تشخیص این بیماری و به عبارت دیگر یکی از راههای شناسایی بیماری مشاهده گنجیدگی های داخل هسته است که توسط نمونه برداری مشاهده میشود معمولا برای تشخیص ترشحات بیمار رابه بدن موش داخل صفاقی  تزریق کرده پس از چند روز نمونه هایی که از موش گرفته می شود رنگ آمیزی کرده و این گنجیدگی ها را می بینند معمولا بیماری در طوطی ها و کبوتر ها و در پرنگان زینتی بصورت تورم کبد و تورم طحال مشاهده میشود .معمولا پرندگان بصورت اسحال متمایل به زرد – کاهش اشتها – کزکردن دیده میشود . در بسیاری از موارد پرندگان در اثر بی اشتهایی و عفونت اکثرا تلف میشوند 

عمدتا از نظر سن در گیری انسانی همه طبقثههای سنی میتوانند درگیر شوند . از بچه ها گرفته تا افراد بزرگسال از نظر جنسی هم فرق نمی کند . عللی که باعث دیدن بیماری میشود تماس افراد بیمار با پرندگان مریض است اگر چه انتقال بیماری از یک فرد به فرد دیگر هم  گزارش شده است . عمدتا توسط پرنده بیمار

و یا پرنده به ظاهر سالم از طریق مدفوع و ترشحات پرنده در محیط پراکنده شده بعد از مدتی این ارگانیسم همراه گرد و غبار در محیط پخش شده وارد دستگاه تنفسی انسان سالم میشود و به این ترتیب انسان را مبتلا میکند – ضایعات تنفسی را در انسان مشاهده میکنیم که شامل تب ، لرز ، گلو درد ، سردرد ، تهوع ، تنگی نفس و بیماری است عمدتا بیماری یک مقدار سخت تشخیص داده میشود . خیلی از موارد با پنومونی (tp)

پنومونی آتیک قابل اشتباه است . آن چه کمک به تشخیص می کند استفاده از: 1- ترشحات 2- ارتباط بین این افراد و پرندگان است .

تشخیص : با توجه به مسائل گفته شده انجام میگیرد  درمان در رندگان و انسانها استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف است که با استفاده از این آنتی بیوتیک ها بیماری را مهار میکنیم اگر پرندگانی داریم که درمان میشوند عمدتا تا مدتی به عنوان ناقل بیماری می توانند مطرح باشند حتی آلودگی هوا و گر د و غبار اطراف بیمار قرار دارد خطر بال قوه ای محسوب میشود .

پیشگیری : ابتدا خود پرندگان را از عوامل بیماری زا جدا کرده ، محیط زندگی پرندگان را با ترکیبات ضدعفونی کننده ضدعفونی گردد . در صورت وجود  بیماری پرنده  آلوده را قرنطینه کرده و الباقی را ضمن مقررات بهداشتی تا حدالامکان به نزدیک شدن به پرندگان آلوده پرهیز کرد ارتباط افراد را با پرندگان و افرادی که دوست دارند به پرندگان خیلی نزدیک شوند با توصیه های بهداشتی از این کار جلوگیری کنند . بیماری به صورت فوق حاد و یا مزمن یا سطحی دیده مشود (تحت حاد ) .          

برگرفته از :     http://abbassh.blogfa.com/

توبرکلوز

سل

سِلّ واژه‌ای عربی است و در زبان فارسی برای یک بیماری واگیر از این واژه سود برده می‌‌شود.در زبان پهلوی به این بیماری xwarišnih می‌‌گفتند که برابر با بیماری ای بود که سبب تحلیل رفتن آدمی می‌‌شود و برابر پارسی اش خورِشی می‌‌باشد.باسیل این بیماری به میکوباکتریوم توبرکلوزیس یا باسیل کخ شناخته شده است زیرا که در سال ۱۸۸۲ (میلادی) پرفسور رابرت کخ دانشمند آلمانی آن را یافت. نوعی از این بیماری که به سل گاوی موسوم است ،میان انسان و چهارپایان مشترک است.

این بیماری در کشورهای جهان سوم از معضلات بهداشتی میباشد و در مناطقی از کشور ما نیز شیوع آن کم نیست و برنامه مبارزه مناسبی را می‌طلبد.

فهرست مندرجات

• ۱ راه های ابتلا
• ۲ علایم بالینی
• ۳ عارضه‌های بیماری
• ۴ روشهای تشخیص
• ۵ درمان
• ۶ پیشگیری
• ۷ جستارهای وابسته
• ۸ منابع

[] راه های ابتلا

اصلی ترین راه ابتلا و استنشاق ترشحات یا غبار آلوده به باسیل سل می‌باشد که معمولا ناشی از تماس با بیمار سلی درمان نشده می‌باشد. ولی سل گاوی می‌تواند از طریق مصرف لبنیات آلوده و غیر پاستوریزه نیز انسان را آلوده نماید.

[] علایم بالینی

سل اولیه معمولاً بی نشانه است و در جریان معاینه معاشران بیماران سلی کشف می‌شود. نشانه های بیماری عبارتند از سرفه ( معمولا خشک)، تب ، کم اشتهایی و در کودکان نارسایی رشد. نشانی های شدیدتر بیماری ممکن است شامل حملات سرفه ، دیده شدن خون در خلط باشد. سل ممکن است بحز ریه اعضای مختلفی از بدن را گرفتار کند که این اعضا میتواند شامل غدد لنفاوی ، استخوان و مفاصل ، ستون مهره ها، دستگاه ادراری تناسلی ، شکم و روده ، پریکارد قلب باشد که بسته به ناحیه گرفتار علایم خاص خود را خواهد داشت.

[] عارضه‌های بیماری

بسته به دستگاه درگیر و مدت درگیری سل میتواند منجر به پلورزی(جمع شدن مایع در فضای جنب)، آمپیم( پلورزی چرکی سلی)، هموپتزی (خونریزی رخمهای مخاط برونش ) که معمولاً جزیی است ولی میتواند به خونریزی کشنده نیز منجر شود.خنازیر یا لنفادنیت گردن ( تورم گره های لنفاوی که ممکن است با ترشح نیز همراه شود . تخریب کلیه ها ؛ اختلال های باروری در گرفتاری اندامها تناسلی ، شکستگی مهره ها و .... شود

[] روشهای تشخیص

• آزمون توبرکولین
• کشت خلط
• رادیوگرافی سینه
• نمونه برداری بافتی

آزمون توبر کولین :

 

رادیوگرافی سینه :

 

نمونه برداری بافتی :

[] درمان

مصرف داروهای ضد سل راه اصلی درمان این بیماری میباشد.دوره درمان و تعداد داروی مورد مصرف بسته به شدت بیماری و قسمتهای درگیر بدن متفاوت است ولی بطور متوسط بین شش ماه تا یک سال میباشد.آلودگی همزمان به بیماری ایدز میتواند درمان بیماری را بسیار مشکل کند.درمان انواع مقاوم به درمان باسیل سل از چالشهای پزشکی است.در گذشته تنها راه های درمانی استراحت در جاهای خوش آب و هوا و در زیر نور خورشید،نیروبخشی جسمانی،دوری از کارهای سخت و رنجاور،ورزش سبک،گردش و شادی و خوش گذرانی و دوری از غم و اندوه،خوردن خوارکهای سودمند و نیروبخش بود.

برای درمان از دو داروی ریفامپین و ایزونیازید حتما باید استفاده کرد در کمنار این دو از داروهایی مثل استرپتو مایسین و اتامبوتول نیز می توان استفاده نمود.

[] پیشگیری

• اصلی ترین راه مبارزه با این بیماری شناسایی افراد مبتلا و درمان آنها با داروهای ضد سل میباشد.
• شناسایی افراد آلوده که به هنوز به سل مبتلا نشده اند .
• واکسیناسیون توسط واکسن ب ث ژ
• ارتقاء آموزشهای بهداشتی و سطح اقتصادی فرهنگی در جامعه موجب کاهش بیماری میگردد.
• مبارزه با بیماری ایدز این بیماری موجب شیوع موج جدید از بیماری سل گردیده است.

[] منابع

• دکتر عزیزی، فریدون؛ دکتر خاتمی، حسین؛ دکتر جانقربانی، محسن؛ دکتر معتبر، منصور. اپیدمیولوژی و کنترل بیماریهای شایع در ایران- نشر اشتیاق- چاپ دوم 1379. ISBN 964-90722-9-2
• درسنامه پزشکی آکسفورد ۱ ،چاپ مرکز نشر دانشگاهی ۱۳۶۸

برگرفته از «http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84»

اشرشیا

تشخیص آزمایشگاهی

شیریشیا کولی كوكوباسيل كرم منفي را می توان از خون- مدفوع- خلط- چرک -مایع نخاع -ادرار وزخم جدانمود

ا

کلی باسیل:گرم منفی-بیهوازی اختیاری وبدون اسپور می باشد . درسطح آگار خوندار رشد می کند وکلنی های کروی محدب به رنگ خاکستری تولید می کند

درسطح محیط کشت مک کانکی به صورت کلنی های لاکتوز مثبت صورتی رنگ مسطح وخشك رشد می کند

ودر محیط کشت EMB   کلنیهای باجلای فلزی ومتاليك ایجاد میکند

در محيط TSA (تريبتيكس سوي أكار) كالني هايي بي قاعده وغير بيكمانته توليد مي كنند

این باکتری اندول تولید میکند و واکنش متیل رد مثبت دارد اماواکنش وزبروسكوئر  آن منفی است وسیترات رامصرف نمی کند

واغلب متحرک می باشند و. کلی باسیل قادر به تخمیر گلوکز وتولید گاز است وهمچنین لاکتوزراتخمیر می کند .  واوره منفی است

وكازيين راهيدروليز نمي كند

 

درمحيط XLD با تخمير محيط را از حالت قليايي به اسيدي تبديل كرده وباحضورمعرف فنل رد محيط زرد رنك مي شود درحاليكه H2S توليد نميكند

 

Electron Micrograph of Escherichia coli with Pili

 

آزمایش ایجکمن

درصورتیکه اشرشیا کلی را در آبگوشت مک کانکی ودردمای 44درجه سانتیگراد قرار دهند گاز تولید می شوداما این واکنش در آنتروباکتر -کلبسیلاوسیتروباکتر منفی است

نکته: سوشهای  EIEC   همانند شیگلا نمی توانند لاکتوز راتخمیر کنند ویا لاکتوز را باتاخیر تخمیر می کنند ومتحرک نیستند

 بيماريزايي:

منبع :

http://microbir.bravehost.com/E-COLI.htm

یرسینیا

جنس یرسینیا باسیلهای گرم منفی و بدون اسپور می باشند که درنمونه های ترشحات عفونی (رنگ آمیزی به روش وایسون ) به صورت باکتری دوقطبی به رنگ آبی پررنگ ومرکز آن به رنگ آبی روشن دیده میشود که نمایی شبیه سنجاق قفلی دارد مهمترین گونه های این جنس شامل : یرسینیا پستیس - یرسینیا پسودوتوبرکلوزیس ویرسینیا آنتروکولیتیکا می باشد .

این باکتری اکسیداز منفی - بدون کپسول - بدون اسپور - بیهوازی اختیاری وکاتالاز مثبت هستند .

نکته : گونه های یرسینیا آنتروکولیتیکا ویرسینیا پسودوتوبرکلوزیس دردمای 25 درجه سانتیگراد متحرک هستند اما یرسینیا پستیس تحرک ندارد .

یرسینیا پستیس (Y.Pestis)

یرسینیا پستیس عامل بیماری طاعون درانسان است که به سه شکل خیارکی - ریوی و سپتی سمی دیده می شود .

تشخیص آزمایشگاهی

بررسی میکروسکوپی : یرسینیا پستیس درنمونه های موردآزمایش دررنگ آمیزی گرم به صورت باسیلهای گرم منفی وبدون اسپور ودررنگ آمیزی وایسون به صورت باکتری دوقطبی به رنگ آبی پررنگ ومرکز آبی روشن است که نمایی شبیه به سنجاق قفلی دارد

 

کشت : این باکتری بی هوازی اختیاری است ودرجه حرارت اپتیمم آن 28 درجه سانتیگراد است . در محیطهای ساده آزمایشگاهی قادر به رشد می باشد اما برای جداسازی اولیه بهتر است خون یاسرم به محیط کشت اضافه می شود .این باکتری در محیط کشت آگار مغذی به آهستگی پرورش می یابد ولی درمحیط آگار خوندار رشد آن سریعتر است .بر روی محیط کشت آگار تولید کلنی های کوچک - بدون همولیز - گرد - براق بالبه نامنظم ایجاد می کند که از خصوصیات این باکتریها می باشد . درمحیط مایع باکتری به صورت دانه هایریزی در ته لوله رشد می کند. درصورت تکان دادن لوله محیط مایع کدر نمی شود واگر یک روغن روی سطح  محیط ریخته شود باکتریها به شکل ستونهای شبیه استالا کتیک درزیر آن رشد می کند .

خواص بیوشیمیایی :

یرسینیا پستیس کاتالاز مثبت است اما تستهای اکسیداز - اندول واوره دراین باکتری منفی می باشد زلاتین راذوب می کند - توانایی تخمیر لاکتوز را ندارد ودارای تست MR مثبت می باشند .

 

 

یرسینیا آنتروکولیتیکا (Y.enterocolitica)

این باکتری باعث اسهال در کودکان کمتر از5 سال وعفونت لنفادنیت مزانتریک در بالغین است . یرسینا آنتروکولیتیکا به صورت کوکوباسیل های گرم منفی است که در رنگ آمیزی به صورت دوقطبی رنگ می پذیرد .

پروتئوس

پروتئوسها به صورت باسیل های گرم منفی - پلی مورف وبا داشتن فلازلا متحرک - هوازی وبی هوازی اختیاری دیده می شود-

 گلوکز را تخمیر می کنند واز تخمیر قند لاکتوز عاجزند . از خصوصیات مهم پروتئوس ها ایجاد سوارمینگ در سطح محیط جامد و تجزیه اوره وهمچنین ایجادSH2 میباشد

تشخیص آزمایشگاهی :

کشت:پروتئوس برروی محیط مک کانکی وEMBکلنیهای لاکتوز منفی (بی رنگ) را تولید می کند . تستهای بیوشیمیایی مناسب برای تایید تشخیص برروی کلنیهای مشکوک انجام می گیرد  مهمترین گونه های « عبارتند از .پروتئوس میرابیلیس  وپروتئوس ولگاریس

VP	سوکروز	اوره	اندول
+	-	+	-	میرابیلیس
+	+	+	+	ولگاریس

 

پدیده دینس  (Dienes Phenomenon)

در صورتیکه که دوسویه متفاوت پروتئوس برروی یک محیط کشت جامد کشت داده شود حلقه های رشد سوارمینگ آنها بایکدیگر تداخل نمی نمایید وحدفاصل آنها ناحیه ای خالی بین دو گستره پروتئوس مشخص است .درحالی که اگردوپروتئوس مورد نظر از یک سویه باشند  این حلقه ها با یکدیگر ادغام می شوند .

نکته : آنتی زن های  ox19 - ox2وoxkاز جنس پروتئوس ها باآنتی زنهای ریکتیزیا مشابهت دارد بنابراین از آنها در تستهای تشخیصی ریکتیزیا ( ویل - فلیکس ) استفاده می شود زیرا جداسازی آنزیمهای ریکتیزیا دشوار است 

 

در

XLD

 

red to yellow colonies; may have black centers

 

 منبع:                                             http://microbir.bravehost.com/PROTEUS.htm

کلبسیلا

کلبسیلا هاباسیلهای گرم منفی - بی هوازی اختیاری- بدون اسپور -بدون حرکت ودارای کپسول بزرگ می باشند .این باکتری گلوکز ولاکتوز را تخمیر می کند و تستهای سیترات - اوره وVPدر آن مثبت است . کلنیهای کلبسیلا در سطح محیط خوندار به صورت موکوییدی (چسبنده) و بزرگ درسطح مک کانکی به صورت کلنی های لاکتوز مثبت(صورتی رنگ) ظاهر می شوند .

نکته : تمام نزادهای کلبسیلا بدون حرکت هستند .

در XLD   

   

Acid from fermentation lowers the pH and turns the phenol red from red (alkaline) to yellow (acid). No hydrogen sulfide is produced

انتروباکتر

باسیل گرم منفی است که از  - خلط - ادرار خون - زخم - مایع نخاع و عفونتهای بیمارستانی

جدا می گرد . این باکتری بسیار متحرک بوده  و بی هوازی اختیاری است . روی محیطهای معمولی رشد می کند گلوکز و لاکتوز راتخمیر می کند - متیل رد منفی - VPمثبت - سیترات ومالونات مثبت وSH2منفی است .در این جنس گونه های آنتروباکترآگلو مرانس - آنتروباکتر ائروزنس وآنتروباکتر ساکازاکی وجود دارد .درمحيط

 XLD

Acid from fermentation of lactose and/or sucrose lowers the pH and turns the phenol red from red (alkaline) to yellow (acid). In addition, breakdown of the amino acid lysine produces alkaline end products which raises the pH and causes some of the agar to turn a deeper red. No hydrogen sulfide is produced

سراشیا

این باکتریها بصورت باسیلهای گرم منفی ومتحرکی هستند که به خوبی در محیطهای آزمایشگاهی پرورش می یابند ودارای کپسول کوچکی می باشند وکلنیهای آن دارای پیگمان سفید - صورتی ویاقرمز می باشند معمولا در شرایط اتاق قادر به تولید پیگمان می باشند .پیگمان قرمز در سطح محیط مولر هینتون بهتر مشاهده می شود . ماده رنگی آن به نام پرودیزوزن یاپیریمین نامیده می شود

این باکتری را می توان از عفونتهای ریوی -ادراری وخون جدا کرد .کشت آنها بوی ماهی یاادرار می دهد.

در بین سراشیاها - مارسه سنس ازاهمیت بالایی برخوردار است  . این باکتری قادر به تخمیر مالتوز - مانیتول و سوکروز می باشد . سیترات مثبتواندول - اوره آز - متیل ردوSH2 منفی است

شیگلا

شیگلاها به صورت باسیلهای گرم منفی هستند که فاقد اسپور وکپسول وبدون حرکت می باشد . این باکتریها هوازی وبی هوازی اختیاری اند-گلوکز راتخمیر می کنند اما لاکتوز را نمی توانند تخمیر کنند در انسان دیسانتری یا اسهال خونی ایجاد می کند

تشخیص آزمایشگاهی

بررسی میکروسکوپی: درآزمایش لام مرطوب از نمونه مدفوع در بیماران اسهالی مشکوک به شیگلوز تعدادی گلبولهای قرمز  پلی مورف وماکروفاز مشاهده می شود

کشت : برای کشت شیگلا باید در نظر داشت که مدفوع به علت خاصیت اسیدی باعث مرگ شیگلا می شود بنابراین باید سریعا نمونه کشت گردد  . بهترین روش استفاده از سواب رکتال می باشد

این باکتری درسطح محیط آگار خوندار ایجاد کلنیهای خاکستری می کند ودرسطح محیط   یا مک کانکی  بهصورت کلنیهای لاکتوز منفی (بی رنگ)دیده می شود . برای جدا کردن شیگلا باید نمونه رامستقیما روی محیط کشت اضافه نمود. محیطهایEMB    مکانکی   وسلنیتF  از محیطهای کشت انتخابی و افتراقی مناسب هستند برای تائید تشخیص می توان بر روی محیطهای کلیگرآیرون آگار -سیترات-لیزین آیرون آگار اوره وMR-VP     کشت وبررسی نمود

شیگلا در محیط کلیگر فقط قادر به تخمیر قند گلوکز می باشد وقادر به تخمیر قند لاکتوز نمی باشد(آلکالن-اسید) گوگرد رااحیا نمی کند(بدون SH2   )و واکنشهایIMVIC       در مورد شیگلاها (از راست به چب)به صورت: --+ V است

نکته: شیگلادرخون وارد نمی شود لذا کشت خون برای بررسی شیگلا ارزش ندارد

نکته : شیگلا سونه ای لاکتوز را به کندی تخمیر میکند

تستهای تشخیصی گونه های بیماریزا شیگلا

اورنیتین دکربوکسیلاز	مانیتول	گروه ونوع
-	-	A
-	+	B
-	+	C
+	+	D

لنفوگرانولوم‌ ونروم‌

    اطلاعات‌ اوليه‌

 

 

    توضيح‌ كلي‌

 

لنفوگرانولوم‌ ونروم‌ يك‌ بيماري‌ آميزشي‌ مسري‌ كه‌ ناحيه‌ تناسلي‌ و گره‌هاي‌ لنفاوي‌ را درگير مي‌سازد. اين‌ بيماري‌ اكثراً در نواحي‌ گرمسيري‌ و نيمه‌گرمسيري‌ ديده‌ مي‌شود. بزرگسالان‌ از هر دو جنس‌ ممكن‌ است‌ مبتلا شوند.

 

    علايم‌ شايع‌

 

علايم‌ ذيل‌ 4-1 هفته‌ پس‌ از مواجهه‌ با بيماري‌ و پيشرفت‌ آن‌ بروز مي‌كند:
يك‌ تاول‌ بدون‌ درد بر روي‌ آلت‌ تناسلي‌ كه‌ زخمي‌ شده‌ (به‌ يك‌ زخم‌ سرباز كرده‌ ترشح‌دار تبديل‌ مي‌شود) و سپس‌ به‌ سرعت‌ التيام‌ مي‌يابد.
بزرگي‌ غدد لنفاوي‌ كشاله‌ ران‌ به‌صورت‌ توده‌هايي‌ بزرگ‌، قرمز و دردناك‌ در لمس‌
نواحي‌ متعددي‌ از عفونت‌ عمقي‌ با ترشح‌ چرك‌ غليظ‌ و مواد خوني‌ رنگ‌ ساير علايم‌ عبارتند از:
تب‌
درد و ناراحتي‌ عضلاني‌ شامل‌ درد پشت‌
سردرد
درد مفاصل‌
كاهش‌ اشتها
استفراغ‌

 

 

    علل‌

 

باكتري‌ كلاميديا كه‌ از طريق‌ آميزشي‌ منتقل‌ مي‌شود. دوره‌ نهفتگي‌ آن‌ حدود 12-3 روز است‌.

 

    عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر

 

مسافرت‌ به‌ مناطق‌ داراي‌ آب‌ و هواي‌ گرمسيري‌ يا نيمه‌گرمسيري‌
مقاربت‌ مقعدي‌
بي‌بندوباري‌ جنسي‌ و بدون‌ استفاده‌ از وسايل‌ محافظت‌كننده‌ از انتقال‌ عفونت‌هاي‌ آميزشي‌

 

    پيشگيري‌

 

رعايت‌ اصول‌ اخلاقي‌ و اجتناب‌ از فعاليت‌ جنسي‌ در خارج‌ حريم‌ خانواده‌
استفاده‌ از كاندوم‌ براي‌ آميزش‌ جنسي‌ با شريك‌ جنسي‌ جديد

 

   عواقب‌ موردانتظار

 

با درمان‌ موفق‌ معمولاً در طي‌ شش‌ ماه‌ قابل‌ علاج‌ است‌. در غير اين‌ صورت‌ اين‌ اختلال‌ غيرقابل‌ علاج‌ است‌، اگرچه‌ طول‌ عمر را كاهش‌ نمي‌دهد.

 

   عوارض‌ احتمالي‌

 

عفونت‌ مزمن‌
ايجاد اختلال‌ در عملكرد روده‌ و مثانه‌
ناتواني‌ جنسي‌ (گاهي‌)

 

    درمان‌

 

 

    اصول‌ كلي‌

 

بررسي‌هاي‌ تشخيصي‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمايش‌هايي‌ نظير آزمايش‌ خون‌ از نظر سيفيليس‌ ـ كشت‌ ترشحات‌ ضايعات‌، و آزمون‌هاي‌ پادتن‌ ضدباكتري‌ كلاميديا باشد.
به‌ كار بردن‌ كمپرس‌ گرم‌ در ناحيه‌ درگير ممكن‌ است‌ به‌ تخفيف‌ ناراحتي‌ كمك‌ كند.
جراحي‌ براي‌ تخليه‌ غدد لنفاوي‌ درگير يا برداشتن‌ آبسه‌ (تجمعي‌ از چرك‌ ناشي‌ از يك‌ عفونت‌) و فيستول‌ (مجرايي‌ غيرطبيعي‌ بين‌ دو عضو يا بين‌ يك‌ عضو داخلي‌ و سطح‌ بدن‌) ممكن‌ است‌ لازم‌ گردد.
شركاي‌ جنسي‌ بيمار نيز بايد مورد بررسي‌ قرار گيرند.

 

   داروها

 

تجويز آنتي‌بيوتيك‌ها براي‌ مقابله‌ با عفونت‌ به‌ مدت‌ 21 روز
در مورد ناراحتي‌ خفيف‌ مصرف‌ داروهاي‌ بدون‌ نسخه‌ نظير استامينوفن‌ ممكن‌ است‌ كافي‌ باشد.
مسكن‌هاي‌ قوي‌تر در موارد شديدتر ممكن‌ است‌ تجويز شوند.

 

   فعاليت‌

 

پس‌ از درمان‌ فعاليت‌ طبيعي‌ خود را به‌ محض‌ بهبود علايم‌ از سر بگيريد. از ارتباط‌ جنسي‌ تا بهبود كامل‌ اجتناب‌ كنيد.

 

    رژيم‌ غذايي‌

 

رژيم‌ خاصي‌ نياز نيست‌.

 

    در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد

 

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌ تان داراي‌ علايم‌ لنفوگرانولوم‌ و نروم‌ باشيد.
بروز موارد زير در طي‌ درمان‌: ـ حملات‌ تب‌ تا 3/38 درجه‌ سانتيگراد يا بالاتر ـ عدم‌ تخفيف‌ درد با مسكن‌هاي‌ ساده‌
اگر دچار علايم‌ جديد و غيرقابل توجيه شده ايد‌. داروهاي‌ تجويزي‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبي‌ همراه‌ باشند.

 

لایم

    توضيح‌ كلي‌

 

بيماري‌ لايم‌ يك‌ اختلال‌ التهابي‌ كه‌ خصوصيات‌ آن‌ عبارت‌ است‌ از يك‌ بثور پوستي‌ كه‌ به‌ دنبال‌ آن‌ پس‌ از هفته‌ها تا ماه‌ها علايم‌ مربوط‌ به‌ دستگاه‌ عصبي‌ مركزي‌، دستگاه‌ قلب‌ و عروق‌ و مفاصل‌ ظاهر مي‌گردد. اكثر افراد مبتلا به‌ بيماري‌ لايم‌ دچار ناخوشي‌ شديد نيستند. اين‌ عارضه‌ مي‌تواند يك‌ بيماري‌ خودمحدودشونده‌ بوده‌ و بدون‌ درمان‌ برطرف‌ شود.
نام‌ بيماري‌ لايم‌ برگرفته‌ از محلي‌ است‌ كه‌ اولين‌ بار اين‌ بيماري‌ در آنجا توصيف‌ شد. اين‌ بيماري‌ در كودكان‌ اغلب‌ با آرتريت‌ روماتوييد جوانان‌ اشتباه‌ مي‌شود. بيماري‌ لايم‌ هنوز يك‌ بيماري‌ ناشايع‌ است‌.

 

    علايم‌ شايع‌

 

يك‌ برآمدگي‌ پوستي‌ كوچك‌ قرمز (پاپول‌) بر روي‌ پوست‌ ران‌، باسن‌ يا زير بغل‌ كه‌ تا اندازه‌ 50 سانتي‌متر رشد كرده‌ و معمولاً رشد آن‌ با پاك‌ شدن‌ قسمت‌ مركزي‌ ضايعه‌ همراه‌ است‌. اين‌ ضايعه‌ ممكن‌ است‌ به‌ صورت‌ متعدد ظاهر شود.
در مراحل‌ بعد (بروز هريك‌ از موارد زير):
درد و ناراحتي‌ عضلاني‌
خستگي‌ و خواب‌آلودگي‌
تب‌ و لرز
نقص‌ گردني‌ همراه‌ سردرد
درد پشت‌
تهوع‌ و استفراغ‌
گلودرد
بزرگي‌ طحال‌ يا گره‌هاي‌ لنفاوي‌
درد مفصلي‌ مهاجر، كه‌ نهايتاً با قرمزي‌ و گرمي‌ مفصل‌ همراه‌ است‌.
بزرگي‌ قلب‌ و اختلالات‌ ريتم‌ قلب‌

 

   علل‌

 

عفونت‌ با يك‌ اسپيروكت‌ (نوعي‌ باكتري‌)، به‌ نام‌ بورليا بورگدورفري‌ ، كه‌ در اثر گزش‌ كنه‌ گوزن‌ به‌ انسان‌ منتقل‌ مي‌شود. بسياري‌ بيماران‌ گزش‌ كنه‌ در محل‌ ايجاد ضايعه‌ را سه‌ روز تا چهار هفته‌ قبل‌ از پيدايش‌ ضايعه‌ پوستي‌ گزارش‌ مي‌كنند.

 

    عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر

 

جاهايي‌ كه‌ كنه‌ها در آنجا فراوانند، نظير علفزار يا بوته‌زار

 

    پيشگيري‌

 

استفاده‌ از لباس‌هاي‌ محافظ‌ داراي‌ يقه‌ و سرآستين‌ تنگ‌
استفاده‌ از تركيبات‌ مؤثر دفع‌كننده‌ حشرات‌ نظير دي‌اي‌اي‌تي‌ 100% در نواحي‌ داراي‌ كنه‌
براي‌ سگ‌ و گربه‌ خانگي‌ خود از گردن‌بندهاي‌ حاوي‌ مواد دفع‌كننده‌ كنه‌ استفاده‌ كنيد.
بررسي‌ دقيق‌ پوست‌ و برداشتن‌ كنه‌هاي‌ يافت‌ شده‌ در سطح‌ پوست‌.

 

    عواقب‌ موردانتظار

 

ضايعه‌ پوستي‌ در برخي‌ بيماران‌ با درمان‌ در عرض‌ ده‌ روز قابل‌ علاج‌ بوده‌ و اين‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ از بروز ساير علايم‌ جلوگيري‌ كند. در غير اين‌ صورت‌، علايم‌ مفصلي‌ و علايم‌ مربوط‌ به‌ دستگاه‌ عصبي‌ مركزي‌ و دستگاه‌ قلبي‌ عروقي‌ معمولاً به‌ آهستگي‌ در عرض‌ 3-2 سال‌ بطرف‌ مي‌گردند. علايم‌ اغلب‌ پس‌ از چند سال‌، بدون‌ گزش‌ مجدد كنه‌، عود مي‌كنند.

 

    عوارض‌ احتمالي‌

 

نارسايي‌ احتقاني‌ قلب‌
تغيير شكل‌ دايمي‌ مفصل‌
آسيب‌ مغزي‌ دايمي‌ (نادر)
اختلال‌ اعصاب‌ خارج‌ مغزي‌ (نوروپاتي‌ محيطي‌)

 

    درمان‌

 

    اصول‌ كلي‌

 

- انجام‌ آزمايش‌هاي‌ خون‌ و نمونه‌برداري‌ پوست‌ (گاهي‌) جهت‌ تشخيص‌
- درمان‌ زودرس‌ در پيشگيري‌ آسيب‌ عصبي‌ و ايجاد آسيب‌هاي‌ عصبي‌ برگشت‌ناپذير اهميت‌ دارد.
- استفاده‌ از چوب‌ زيربغل‌ در راه‌ رفتن‌ براي‌ برداشتن‌ وزن‌ از روي‌ مفاصل‌ مبتلا در صورت‌ لزوم‌
- كمپرس‌ گرم‌ براي‌ كاهش‌ درد مفصلي‌ با حمام‌ داغ‌، يا استفاده‌ از كيسه‌هاي‌ گرم‌كننده‌، لامپ‌هاي‌ گرمازا يا درمان‌ با قرارگيري‌ در معرض‌ جريان‌هاي‌ گردابي‌.

 

    داروها

 

يك‌ آنتي‌بيوتيك‌ خوراكي‌ به‌ مدت‌ 21-14 روز براي‌ مراحل‌ اوليه‌ بيماري‌
آنتي‌بيوتيك‌ وريدي‌ ممكن‌ است‌ براي‌ مراحل‌ ديررس‌ تجويز شود.
داورهاي‌ ضدالتهابي‌ غيراستروييدي‌
داروهاي‌ كورتوني‌ براي‌ كاهش‌ التهاب‌ در قلب‌ يا دستگاه‌ عصبي‌ مركزي‌

 

    فعاليت‌

 

تا برطرف‌ شدن‌ علايم‌ التهاب‌ فعال‌ در بستر استراحت‌ كنيد. سپس‌ فعاليت‌ طبيعي‌ خود را به‌ تدريج‌ از سر گيريد.

 

    رژيم‌ غذايي‌

 

رژيم‌ خاصي‌ نياز نيست‌.

 

    در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد

 

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌ تان داراي‌ علايم‌ بيماري‌ لايم‌ باشيد.
اگر دچار علايم ‌ جديد و غيرقابل توجيه‌ شده ايد‌. داروهاي‌ تجويزي‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبي‌ همراه‌ باشند.

 

روش رنگ‌آمیزی گرم

رنگ‌آمیزی گرم یکی از مهمترین ومتداولترین روش‌های رنگ آمیزی در باکتری‌شناسی است که اولین بار توسط کریستین گرم ابداع شد. دراین رنگ آمیزی باکتری‌ها بر مبنای رنگ باکتری پس ازرنگ آمیزی به دودسته گرم مثبت و گرم منفی تقسیم می‌شوند. رنگ باکتری پس ازرنگ آمیزی به توانایی حفظ رنگ اول وبه عبارتی به ساختمان دیواره سلولی باکتری بستگی دارد. دررنگ آمیزی گرم باکتری‌های گرم مثبت پس ازرنگ آمیزی به رنگ بنفش وباکتری‌های گرم منفی به رنگ قرمز مشاهده می‌شود.

گرچه هر دو گروه یعنی باکتری‌های گرم مثبت و منفی دارای دیواره می‌باشند ولی فرق بین این دو گروه مربوط به خواصی است که در ساختمان دیواره سلولی آنها وجود دارد. اساس ساختمان در دیواره سلولی باکتری‌های گرم مثبت یک لایه ضخیمی‌است از پپتیدوگلیکان^[1]*، ولی در باکتری‌های گرم منفی ضخامت آن به حداقل می‌رسد.

روش رنگ‌آمیزی گرم

نخست رنگ کریستال ویوله رابه مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه برروی گسترش باکتری روی لام ریخته درنتیجه همه باکتری‌ها به رنگ بنفش درخواهد درآمد.

پس از شستشو گسترش با آب به مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه با لوگل می‌پوشانند. لوگل باکریستال ویوله ترکیب شده وایجاد کمپلکس‌های بزرگی می‌نمایید که باعث تثبیت رنگ کریستال ویوله درداخل دیواره سلولی باکتری می‌شود. پس ازاین مرحله نیز کماکان همه باکتریها به رنگ بنفش مشاهده می‌شوند .

مرحله رنگ زدایی مهمترین مرحله رنگ آمیزی است دراین مرحله پس از شستشو لام با آب لام به مدت ۱۵ تا۲۰ ثانیه در معرض موادرنگ زدا مانند الکل استون قرار می‌گیرد سپس با آب مورد شستشو قرار می‌گیرد. درباکتریهای گرم منفی که دارای لایه‌های پپتیدو گلیکان محدود وغشای خارجی غنی از چربی هستند این حلال باعث حذف این لایه‌ها وغشا می‌گردد وباکتری رنگ مراحل قبل راازدست می‌دهد. ولی درباکتریهای گرم مثبت به علت تعداد زیاد لایه‌های پپتیدوگلیکان وعدم وجود لیپید فراوان در غشا رنگ مرحله قبل ازغشا خارج نمی‌شود .درنتیجه پس ازاین مرحله باکتریهای گرم منفی بی رنگ ولی باکتریهای گرم مثبت کماکان بنفش باقی خواهند ماند .

در انتها سطح گسترش راباسافرانین یا فوشین (قرمز رنگ) به مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه می‌پوشانیم سپس باآب شستشو داده و پس از خشک شدن بامیکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد. دراین مرحله باکتری‌های بی رنگ به رنگ قرمز درمی‌آیند وباکتری‌های بنفش بدون تغییر رنگ باقی می‌مانند .

مایکوپلاسما

مایکوپلاسما باکتری گرم منفی است که دیواره بسیار نازکی دارد. در انسان گونه مایکوپلاسما پنومونیه باعث سینه پهلو می‌شود. در ابتدا مایکوپلاسما به سلولهای محافظ غشای مجرای هوایی نفوذ می‌کند. مایکوپلاسما با کشتن این سلولها شروع به ایجاد یک واکنش التهابی در سراسر ناحیه و در برخی از موارد نیز بدرون جریان خون نفوذ می‌کند

مایکوپلاسما ژنیتالیا باعث عفونتهای تناسلی در خانمها می‌شود و مایکو پلاسما گالینا سپتیکوم و مایکوپلاسما سینوویا دو گونه مهم و پر اهمیت در مبتلا کردن پرندگان می‌باشند .

گرفته شده از «http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7»

مننژیت و التهاب پرده های مغز

مرور کلی

          مننژیت عفونت و التهاب پرده های مغزی و مایع مغزی – نخاعی می باشد که دور مغز و نخاع را احاطه کرده اند ویروسها، باکتریها و قارچها همگی می توانند باعث ایجاد مننژیت شوند. شدت عفونت بستگی به عامل عفونتزا دارد. مننژیتها باکتریائی که در کل شدیدتر از سایر مننژیتها
می باشند و نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک دارند. البته علت اکثر موارد مننژیت ویروسها
می باشند.

علائم و نشانه ها

          در خیلی از موارد علام اولیه مننژیت با آنفولانزا اشتباه گرفته می شود. گر چه ممکن است ابتلا به مننژیت بیش از یک دوره 2-1 روزه برای نشان دادن علائم اولیه آن فرصت لازم داشته باشد، ولی گاهی این بیماری یک سیر برق آسا و سریعاً کشنده را پیدا می کند.

          اگر کسی مبتلا به مننژیت باکتریال شود، هرگونه تأخیر در درمان باعث افزایش خطر بروز آسیبهای دائمی در فرد می شود. بنابراین در صورتیکه شما یا یکی از اعضای خانواده شما علائم زیر را نشان دادند، باید سریعاً بدنبال مراقبتهای پزشکی رفته و با یک پزشک در این زمینه مشورت کنید:

- تب بالا

- سردرد شدید

- نهوع و استفراغ همراه با سردرد

- گیجی

- تشنج

- بی خوابی و یا سخت از خواب بیدار شدن

- گردن سفت و کم حرکت

- حساسیت به نور

- کاهش تمایل به نوشیدن و یا خوردن 

·       
علائم در  نوزادان

          نوزادان و شیرخواران کوچک ممکن است علائم کلاسیک مننژیت مثل درد و یا گردن سفت را نداشته باشند، و بجای آن علائمی مثل گریه مداوم، بطور غیر طبیعی خواب آلوده بودن و یا بی قرار بودن و کاهش میل به غذا را داشته باشند. گاهی ملاج بچه برجسته می شود و یک علامت خیلی دیررس قراراگرفتن بدن در یک حالت اسپاسم ولی نه بصورت انقباض بلکه در حالت کشیدگی کامل عضلات می باشد که به آن اپیستوتونوی می گویند.

عامل ایجاد کننده مننژیت

1-     مننژیت باکتریال :گرچه این نوع مننژیت علائم وخیم تری نسبت به سایر انواع مننژیت دارد ولی در صورت تشخیص سریع و درمان با آنتی بیوتیک، کاملاً درمان پذیر بوده و از وقوع عوارض آن جلوگیری می شود. شایعتربن راه ورود باکتری به پرده های مغز و درگیر شدن آن، ورود باکتری به جریان خون بوده و از طریق جریان خون به پرده های مغز و مایع
مغزی – نخاعی دسترسی پیدا می کند. شایعترین باکتریهای ایجاد کننده مننژیت شامل: پنوموکوک ، مننگوکوک ، هموفیلوس گروه b، و لیستریا مونوسیتوژن می باشد. علاوه بر مسیر جریان خون، بعضی از موراد مننژیت در اثر تهاجم مستقیم باکتری به پرده های مغز ایجاد می شوند، که معمولاً از طریق عفونت گوش یا سینوس و یا از طریق شکستگی در جمجمه، باکتری خود را به پرده های مغزی می رساند.

2-     مننژیت ویروسی : مننژیت های ویروسی معمولاً خفیف بوده و دوره بیماری آنها مدت 10 روز و یا کمتر طول می کشد. یکی از شایعترین ویروسهائی که باعث مننژیت می شوند
« انتروویروسها »هستند و این گروه از ویروسها معمولاً در اواخر تابستان و اوائل پائیز بیشتر باعث بیماری می شوند. سایر ویروسهای دیگری که می توانند باعث مننژیت شوند شامل: اوریون، تب خال و ویروس نیل غربی و ... می باشند . آنتی بیوتیک در درمان مننژیت ویروسی بی اثر بوده و درمان شامل تحت نظر قرار دادن بیمار برای جلوگیری از عوارض بیماری می باشد.

3-     مننژیت قارچی : یکی از قارچهائی که باعث مننژیت در افراد با نقص ایمنی ( مثل بیماران مبتلا به AIDS ) می شود، « کریپتوکوک » است که در صورت عدم درمان و تشخیص به موقع می تواند باعث مرگ بیمار شود. سایر قارچها نیز گاهی باعث مننژیت می شوند که از نظر علائم، شبیه سایر انواع مننژیت بوده ولی یک روند بسیار کند و موذی داشته و بخاطر علائم خفیف آن گاهی تشخیص صحیح دیر داده می شود.

 

4-     مننژیت مزمن : بعضی از ارگانیسمها که رشد بسیار کندی دارند در صورتی که به
پرده های مغز تهاجم کنند، نه بصورت علائم حاد، بلکه مزمن خود را نشان خواهند داد. یعنی که سیر علائم بیماری به مدت چهار هفته یا بیشتر طول می کشد. البته علائم کلی آن مثل سردرد، تب، استفراغ و اختلال هوش و حواس فرد مثل مننژیت حاد است ولی علائم بسیار خفیف تر از آن بوده و در مدت زمان طولانی تری خود را نشان
می دهند. این نوع مننژیت نادر است.

5-     سایر انواع مننژیت : مننژیت می تواند در اثر حساسیت به دارو، بعضی از انواع سرطانها یا بیماریهای التهابی مثل لوپوس رخ دهد.

عوامل خطر

          چندین عامل خطر وجود دارد که کودکان و یا بزرگسالان را در معرض خطر بالاتری برای عفونت مننژیت قرار می دهد.

1-     سن: کودکان زیر 5 سال، جوانان بین 24-18 سال و افراد سالمند بیش از سایر گروههای سنی در معرض ابتلا به مننژیت قرار دارند.

2-     زندگی در محیطهای شلوغ و دسته جمعی : دانشجویانی که در خوابگاه زندگی می کنند، پرسنل نظامی مستقر در پایگاههای نظامی، کودکان ساکن در مدارس شبانه روزی و یا مراکز نگهداری و تربیت کودکان، همگی مکانهای مناسبی برای ابتلا به مننژیت خصوصاً نوع مننگوکوکی آن می باشد. زیرا در مکانهای شلوغ عفونت می تواند سریعاً در بین گروه وسیعی از افراد پخش شود.

3-     حاملگی : در فرد حامله احتمال ابتلا به عفونت لیستریا ( بنام لیستریوزیس ) بالاتر از حالت عادی است و در ضمن این باکتری نیز یکی از عوامل ابتلا به مننژیت می تواند باشد. در ضمن زن حامله مبتلا به لیستریا ریسک عفونت فرزندش نیز بالا می رود.

4-     افرادی که دارای مشاغلی هستند که با حیوان سرو کار دارند: مثل کشاورزان ، دامپروران و ... که با حیوانات اهلی سر و کار دارند نیز در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت لیستریا هستند. که آن هم می تواند منجر به ابتلا به مننژیت لیستریائی شود.

5-     عواملی که باعث تضعیف سیستم ایمنی می شوند : مثل بیماری AIDS ، دیابت، مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی، یا عمل جراحی برداشتن طحال همگی می توانند فرد را در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری ایدز دهند.

چه موقع باید بدنبال مراقبت و توصیه های پزشکی رفت؟

          اگر شما یا یکی از اعضای خانواده شما علائم و نشانه های مننژیت را بروز داد مثل تب، سردرد شدید، تهوع و استفراغ و سفتی گردن باید سریعاً بدنبال مراقبتهای پزشکی رفت. گرچه عفونت مننژیت ویروسی بدون درمان نیز اکثراً در عرض چند روز بهبود پیدا می کند ولی مننژیت باکتریائی در صورت عدم درمان به موقع عوارض وخیمی خواهد داشت.

          البته بدون انجام تستهای بیمارستانی نمی توان از روی علائم بطور قاطع نوع مننژیت را حدس زد. همچنین در صورتیکه فرد مبتلا به مننژیت با کسی تماس نزدیکی داشته ( مثلاً همکاران وی در محل کار، افراد خانواده و یا همکلاسی های کودک ) باید به پزشک اطلاع داد زیرا این افراد نیز ممکن است به درمان برای جلوگیری از ابتلا به مننژیت نیاز داشته باشند.

بیماریابی و تشخیص

          پس از ویزیت بیمار، پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی بیمار، انجام معاینات پزشکی و درخواست تستهای تشخیصی خاص می تواند مننژیت را تشخیص دهد. در طول معاینه پزشک بدنبال شواهد عفونت در اطراف سر، بینی، گلو و پوست روی ناحیه نخاع است. علاوه بر این تستهای زیر ممکن است برای بیمار درخواست شود.

1-     کشت گلو: گاهی کشت گلو می تواند باکتری مسبب مننژیت را شناسائی کند که این خصوصاً برای انتخاب صحیح آنتی بیوتیک می تواند مؤثر باشد.

2-     تسهای تصویربرداری : عکسهای ساده و یا CT اسکن از سینه ، کاسه سر و یا سینوسها ممکن است هر گونه تورم و التهاب را مشخص کند و این تستها همچنین می تواند در شناسائی عفونت در سایر نقاط بدن نیز کمک کننده باشند.

3-     آزمایش مایع مغزی نخاعی : در این تست، از نقطه ای در کمر بیمار وارد فضای حاوی مایع مغزی نخاعی شده و مقداری از آنرا جهت آزمایش استفاده می کنند، این تست تشخیصی قطعی برای مننژیت می باشد. در این آزمایش معمولاً قند مایع مغزی نخاعی پائین، تعداد گلبولهای سفید آن بالا رفته است. در بررسی مایع مغزی نخاعی همچنین گاهی می توان نوع باکتری را که باعث مننژیت شده است مشخص کرد.

4-     تستPCR  :  خصوصاً اگر پزشک به مننژیت ویروسی شک کند، از این تست می توان برای تشخیص نوع ویروسی ( بوسیله شناسائی DNA  یا RNA آن ) استفاده کرد.

          اگر بیمار مننژیت مزمن را بعلت ابتلاء به سرطان و یا یک بیماری التهابی دارد. ممکن است تستهای دیگری برای تشخیص بیماری وی مورد نیاز باشد.

عوارض

          همانطور که پیش از این ذکر شد، هر چه مدت زمانی که فرد مبتلا به مننژیت بدون درمان بوده است، بیشتر باشد، عوارض بیماری بیشتر خواهد بود. این عوارض شامل :از دست دادن شنوائی، از دست دادن بینائی، اختلال گفتاری، اختلالات یادگیری و مشلات رفتاری و گاهی حتی فلج اندمها می تواند باشد. از عوارض غیر عصبی این بیماری می توان به اختلال کارکرد کلیه ها و یا غدد فوق کلیوی اشاره کرد. غدد فوق کلیوی در پاسخ به شرایط استرس با ترشح هورمونهائی مثل کورتیزول، بدن را در مقابله با این استرسها محافظت می کند. در بدترین شرایط نیز با توجه به اینکه عفونت سیستم عصبی می تواند خیلی سریع منتشر شود، این بیماری می تواند در صورت عدم درمان بیمار را به حالت شوک برده و باعث مرگ او شود.

درمان

          درمان سریع با آنتی بیوتیکهای وریدی اصل اول درمان مننژیت است تا از ایجاد عوارض وخیم جلوگیری شود. نوع آنتی بیوتیک با توجه به نوع باکتری  ( که از آزمایش مغزی نخاعی می توان برای شناسائی آن استفاده کرد) تعیین می شود. البته ممکن است تا زمانیکه جواب آزمایش آماده شود، پزشک از یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف که بر علیه بسیاری از باکتریها مؤثر است، استفاده کند و پس از آماده شدن جواب مایع مغزی - نخاعی، آنتی بیوتیک اختصاصی تر باکتری را که اکنون مشخص شده را برای بیمار تجویز کند.

          علاوه بر آنتی بیوتیک، پزشک ممکن است بر حسب موقعیت و وضعیت بیمار، درمانهائی را برای تورم بافت مغز، شوک، تشنج و یا کم آبی وی در نظر بگیرد. اگر بیمار دچار عفونت در ناحیه سینوسها و یا استخوان پشت گوش شده است، شاید نیاز شود که عفونت این فضاها تخلیه شود. همچنین هرگونه مایعی که بین بافت مغز و پرده های مغزی تجمع پیدا کرده است لازم شود که تخلیه گردد.

          در مننژیت ویروسی همانطور که پیش از این ذکر شد، آنتی بیوتیک جایگاهی ندارد ولی بیشتر موارد آن در عرض حدود یک هفته ( با یا بدون درمان ) بهبود می یابند. موارد خفیف مننژیت ویروسی معمولاً با استراحت در بستر، خوردن مایعات و داروهای ضد درد برای کاهش درد و تب بیمار درمان
می شود. البته اگر ویروس تب خال عامل بروز مننژیت ویروسی باشد ممکن است تجویز بعضی از داروهای ضد ویروس مؤثر باشد.

پیشگیری

          بعضی از انواع مننژیت مسری می باشد. شما ممکن است باکتری را از فرد بیمار در حالیکه وی با عطسه یا سرفه آنها را وارد هوا می کند دریافت کنید. همچنین استفاده از سیگار ، مسواک و وسائل تغذیه مثل قاشق، چنگال و ظرف غذای فرد بیمار نیز می تواند باعث انتقال بیماری به دیگران شود.  زندگی کردن و یا کار کردن با کسی که مبتلا به بیماری شده است هم می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری شود.

          افراد می توانند با اجتناب از ویروسهای عامل مننژیت ریسک ابتلای خود را پائین بیاورند. این ویروسها اکثراً ویروسهای مولد عفونتهای معده ای – روده ای می باشند، با رعایت بهداشت فردی می توان تا حدی از خطر ابتلا به آنها را کاست.

          برای کاهش ریسک ابتلا به لیستریا نیز خصوصاً در زنان حامله توصیه می شود که گوشت باید کاملاً پخته شود و بعد مورد استفاده قرار گیرد و همچنین از خوردن پنیری که از شیر غیر پاستوریزه درست شده باید اجتناب کرد.

          رعایت موارد ساده بهداشتی و در رأس آن شستشوی دقیق دستها می تواند یکی از روشهای عالی برای حفظ سلامتی انسانها باشد. خصوصاً به کودکان باید شستن صحیح دستها را آموخت. هر دو سطح دست ( پشت و کف دست) باید کاملاً با صابون آغشته شده و بعد با آب کاملاً شسته شود. شستشوی دست خصوصاً پس از توالت ، پس از دستکاری حیوانات اهلی و یا پس از حضور طولانی مدت در مکانهای شلوغ عمومی توصیه می شود. همچنین باید با مصرف غذاهای سالم که حاوی میوه ها، سبزی های  تازه و غلات کامل می باشند و استراحت کافی و ورزش منظم سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد.

          ایمن سازی : بعضی از اقسام مننژیت باکتریائی را می توان با واکسیناسیون پیشگیری کرد.

1-     واکسن هموفیلوس آنفولانزای نوع b :این واکسن که در بعضی کشورها در برنامه واکسیناسیون اجباری آنها قرار دارد ، از ابتلا به بعضی از انواع مننژیت که این باکتری عامل آن است جلوگیری می کند.

2-     واکسن کونژوکه پنوموکوکی (PCV 7 ) : این واکسن نیز در بعضی از کشورها در برنامه ایمن سازی کودکان آنها قرار دارد و به کودکان زیر 2 سال تزریق می شود. البته کودکان بین 2 تا 5 سال نیز که در خطر بالائی برای ابتلا به این باکتری باشند مثل مبتلایان به بیماریهائی قلبی مزمن، بیماریهای ریوی و یا بعضی از انواع سرطان ها نیز، کاندید دریافت این واکسن
می باشند.

3-     واکسن پلی ساکاریدی پنوموکوک (PPV) :  این واکسن برخلاف واکسن قبلی که به کودکان تزریق می شد، به بزرگسالان تزریق می شود. این واکسن برای تمام افراد بالی 65 سال و همچنین بزرگسالان جوانتر و کودکان مبتلا به نقص سیستم ایمنی و یا بیماریهای مزمن مثل دیابت، کم خونی داسی شکل و بیماریهای قلبی نیز توصیه می شود.

4-     واکسن کونژوگه مننوگوکوک: در خرداد ماه سال 1384 این واکسن مجوز استفاده برای گروههای زیر را دریافت کرد : کودکان 12-11 سال،در بدو ورود به دبیرستان (حدود 15 سالگی)  و دانشجویان ساکن خوابگاهها در سال اول ورود به دانشگاه.

سل

اين بيماري از زمانهاي بسيار قديموجود داشته ، جراحاتي كه در استخوانهاي اجساد موميايي مصريان قديم مشاهده شده ثابت مي كند كه اين بيماري بيش از دو هزار سال قبل وجود داشته است . اما تا اوائل قرن نوزدهم انرا با بيماريهاي مختلف اشتباه مكردند. عده اي از مولفان قديم سل را بيماري واگيردار مي دانستند و عده اي ديگر آنرا نوعي تومور بدخيم غير عفوني مي پنداشتند و بالاخره در سال 1882 بوم گارتن در بافتهاي آلوده مشاهده و در همان سال رابرت كخ،با تهيه گسترشهايي از بافتهاي مبتلا و رنگ آميزي آن موفق گرديد ميكروب سل را مشاهده نمايد و آخرين گزارش خود را در سال 1884 انتشار داد.

ميكروب سل : سه گونه ميكروب (باسيل) سل بعنوان عامل بيماري در حيوانات خونگرم شناخته شده اند كه گونه سل انساني و گاوي و مرغي مي باشند. گونه هاي سل پستانداران (انساني و گاوي) خيلي به يكديگر نزديك هستند و اختلافشان بيشتر از نظر سرم شناسي است ، گونه مرغي از جهات مختلف با دو گونه (انساني و گاوي) ديگر تفاوت دارد و بخوبي قابل تمايز است. بايددانست مثلاَ گونه سل گاوي ممكن است از انسان يا گربه جدا شود و يا گونه انساني موجب سل در سگ و خوك مي گردد و يا گونه مرغي ايجاد اختلالات آنتي ژنتيكي در گاو و گوسفند نمايد. دو گونه ميكروب سل در ماهيان پرورشي و استخواني شناسايي شده كه از نظر بهداشت عمومي و ايجاد حساسيت در نزد آكواريومداران و كاركنان پرورش ماهي مورد توجه است.

نوعي ديگر ميكروب سل نيز از يك نوع جونده بنام ول(VOLE)جدا شده كه قادر است در ساير پستانداران ضايعاتي نظير سل را ايجاد نمايد.

در خزندگان و لاك پشت و قورباغه نيز نوعي ميكروب سل جدا شده .

سل گاوي: از نظر ميزان اشاعه و اهميت اقتصادي و بهداشتي مهمترين سل دامي است كه در بيشتر كشورهاي جهان كم وبيش وجود دارد و ميزان گسترش آن بر حسب:

1- وضع دامپروري     2- نژاد گاو   3- اجراي مقررات بهداشتي متفاوت است.

 

اهميت بيماري در نژادهاي شيري بيشتر از نژادهاي گوشتي است معمولاَ نگهداري گاوان در زمستان در اصطبلهاي بسته، تاريك، نمورشيوع بيماري بيش از نگهداري گاوها ييست كه در چراگاه پرورش مي يابند.

سير بيماري در دام طولاني بوده و در دامهاي جوان علائم بيماري كمتر ديده مي شود. بطور كلي با ايجاد واحدهاي صنعتي گاوداري در ايران و ورود گاوهاي خارجي جهت اصلنژاد اولين علائم بيماري سل گاوي خودنمايي كرد و در سال 1320 مواردي از آن در موسسه دامپروري حيدرآباد تشخيص داده شد.

شيوع بيماري سل در خوكها و گرازها خيلي كمتر از گاو است ولي در صورت استفاده اين حيوانات از چراگاهها ي گاوان مبتلا ممكن است به بيماري سل دچار گردند و مخاطراتي براي گاوان سالم ايجاد كنند.

اسب و گوسفند ندرتاَ به اين بيماري مبتلا مي شوند و حساسيت بز نسبت به اسب و گوسفند بيشتر است.

گوشتخواران مقاومت زيادتري در برابر سل دارند ولي در عين حال در اثر خوردن مواد آلوده و يا در نتيجه مجاورت با افراد و يا دامهاي مسلول ممكن است به آن مبتلا گردند.

پرندگان در شرايط طبيعي به اين بيماري دچار مي شوند، معمولاَ مرغهاي تخمگذار بيشتر يكسال بيشتر دچار مي شوند.

جوندگان و خزندگان و ماهيان نيز به اين بيماري دچار مي شوند(حيوانات مهره دار)

بيماري زايي گونه گاوي سل در ساير حيوانات

در گاو ايجاد سل عمومي و پيشرونده اي مي نمايد.

در اسب ايجاد سل عمومي مي كند.

براي خوك خيلي بيماريزا است و در مكانهايي كه خوك و گاوان مسلول مجاور يكديگر نگهداري مي شوند موجب سل پيشرونده در خوكها مي گردد.

در گوسفند و بز گونه گاوي سل عمومي ايجاد مي كند ولي بطور كلي سل در اين دامها ندرتاَ ديده مي شود.

در سگ سل عمومي بوجود مي آمورد ولي در اين حيوان سل گاوي به اندازه سل انساني شايع نيست.

در گربه ايجاد سل عمومي مي كند و بطور كلي سل در اين دامها بيشتر مربوط به گونه گاوي است.

در جوندگان سل عمومي ايجاد مي كند.

گونه سل گاوي براي پرندگان بيماريزا نمي باشد اما حاملهاي انتقال بيماري مي باشند.

در انسان بويژه در كودكان گونه سل گاوي سل پيشرونده بوجود مي آورد كه بيشتر عقده هاي لنفاوي و يا اندامهاي گوارشي و استخوانها را فرا مي گيرد.

بيماريزايي گونه انساني

در گاو فقط جراحات مختصري در عقده هاي لنفاوي بوجود مي آورد كه اهميت زيادي ندارد ولي واكنش توبركولين را مثبت مي نمايد.

گزارشي درباره آلودگي اسب به اين گونه وجود ندارد.

در خوك ايجاد جراحاتي در عقده هاي لنفاوي دستگاه گوارش مي نمايد كه اهميت چنداني ندارد.

آلودگي گوسفند با گونه انساني ميكروب سل گزارش نگرديده است.

در سگ سل عمومي و تنفسي ايجاد مي كند.

در گربه موارد نادري از سل در اثر گونه انساني گزارش شده است.

براي پرندگان گونه انساني بيماريزا نمي باشد فقط گزارشهايي از سل طوطي در اثر زندگي با انسانهاي مسلول در اثر اين گونه موجود است.

بيماريزايي گونه مرغي

تمام پرندگان نسبت به گونه مرغي حساس مي باشند ، بيماري سل بيشتر در پرندگان اهلي و پرندگان باغ وحش ديده مي شود.

در گاو ممكن است موجب عفونت رحم با دوام سقط جنيني گردد در غير اينصورت جراحات مختصري در عقده هاي لنفاوي بوجود مي آورد كه بخودي خود اهميتي ندارد ولي گاوان در برابر تزريق بونين كه به منظور شناخت بيماري بون بكار مي رود واكنش مثبت نشان مي دهند.

آلودگي اسب به گونه مرغي گزارش گرديده است ولي بيماري حاصل اهميت زيادي نداشته است.

در خوك اغلب جراحات به عقده هاي لنفاوي محدود مي شود ولي گاهي سل عمومي در اثر گونه مرغي در اين حيوان بوجود ميآيد.

در گوسفند ممكن است سل عمومي و آلودگي ريه و عقده هاي لنفاوي بوجود مي آورد ولي بطور كلي گوسفندان كمتر به بيماري سل دچار مي شوند.

در بز موارد نادري از سل عمومي در اين حيوان در اثر گونه مرغي گزارش شده است.

سگ و گربه خيلي بندرت بوسيله گونه مرغي گزارش نگرديده است.

خرگوش نسبت به گونه مرغي از حساسيت زيادي برخوردار است.

 

مقاومت ميكروب(باسيل) سل و طرز انتقال بيماري

-باسيل سل هاگ ندارد

-        در برابر حرارت مقاومت زيادي نمي كند

-        در اثر پاستوريزاسيون از بين مي رود.

-        مقاومت ميكروب در برابر خشك شدن محيط نسبتاَ زياد است.

-        در مقابل نور مستقيم خورشيد به سهولت از بين مي رود.

-        در برابر بيشتر موارد ضدعفوني كننده و مقاومتي بيش از ساير باكتريهاي فاقد هاگ از خود بروز مي دهد.

-        باسيل سل در زمينهاي مرطوب ، فضولات و بستر حيوانات ممكن است مدت زيادي زنده بماند در گل و لاي و در باغ وحش بيش از 7 ماه مقاومت مي كند.

-        نسبت به سرما مقاوم است در گوشتهاي يخ زده بمدت يكسال در 50- درجه سانتيگراد تغييري در خصوصيات باكتري مشاهده است

-        در شير محتوي باسيل سل در 8- تا 20- بمدت 2 سال و 8 ماه بدون تغيير يافت شد.

-        در بافتهاي عفوني شده تا مدت 18 روز در آب نمك ميكروب را زنده نگاه ميدارد.

-        درجه حرارت مناسب براي رشد گونه باسيل سل انساني و گاوي 37- 38 مي باشد.

-        باسيل سل تا چند در حرارت 75، 10 دقيقه و 95 يك دقدقه مقاومت مي كند.

-        باسيل سل تا چند سال در بيماران فوت شده و در لاشه حيوانات زنده باقي مي ماند.

-        بسياري از مواد ضدعفوني كننده قوي اثر چنداني بروي اين ميكرو ارگانيسم        ندارد.

-        الكل يك ماده ضد عفوني كننده اثر بخش بر روي اين ميكرو ارگانيسم مي باشد.

-        سوزاندن مواد زائد اصطبل اثر مناسبي دارد.

-        تركيبات فنل دار مانند محلول 3-2 درصد كروزول محلول موثري است.

-        باسيل سل از طريق ادرار،مدفوع، اخلاط، هواي بازدم،شير،ترشحات مهبل و رحم و ترشحات مربوط به جراحات باز لنفاوي سطحي بخارج دفع مي شود.

-        دامها و افراد مسلول مهمترين منبع انتشار بيماري مي باشند.

-        بيماري سل در بيشتر اوقات بطور مستقيم انتقال مي يابد.

-        نگهداري دامهاي مسلول و سالم در يك مكان بويژه اگر محيط كثيف و كم نور باشد همواره با بروز بيماري در تعداد زيادي از حيوانات سالم همراه خواهد بود.

راههاي ورود ميكروب به بدن

1- دستگاه تنفس      2- گوارش      3- خراشهاي پوستي      4- از راه رحم

دستگاه تنفس:

*در انسان و گاو عادي ترين راه دخول ميكروب دستگاه تنفس مي باشد.

عامل بيماري در اثر سرفه و همراه با قطرات اخلاط بخارج پرتاب مي شود و هواي مجاور خود را آلوده و بدين ترتيب تنفس آنرا براي اطرافيان خطرناك مي سازد.

* در دامهاي شيرخوار ممكن است ميكروب سل همراه با شير وارد بدن حيوان گردد و حيوانات را مبتلا سازد

* خورانيدن اندامهاي سلي و يا شير سلي به دامهائي نظير خوك، سگ و گربه منجر به بروز بيماري در آنها خواهد گرديد.بعضي از اوقات دامهايي كه بشكل ريوي به بيماري مبتلا مي باشند در اثر بلع اخلاط آلوده بطور ثانوي دچار سل دستگاه گوارش خواهند گرديد.

گوارشي: در پرندگان همواره از راه دستگاه گوارش صورت ميگيرد در نتيجه برچيدن دانه ها و يا مواد غذايي آلوده باين بيماري دچار مي شوند. به اين جهت آثار سل پرندگان بيشتر بصورت        روده و يا دانه سلي در طحال ديده مي شود.

پوستي: ورود ميكروب سل از راه زخمهاي جلدي و ايجاد سل پوستي كه انسان معمولاَ لوپوس خوانده ميشود كه در دامها بسيار كمياب است.

رحمي: دامهايي كه مبتلا به سل رحمي مي باشند ممكن است جراحات سلي در جفت انها ايجاد مي شود و ميكروب سل از راه خون جنين را آلوده سازد در اين صورت نوزاد پس از تولد در نتيجه سل عمومي بزودي تلف خواهد شد.

اين نوع سل معمولاض پس از جفتگيري و يا در اثر سوند آلوده در تلقيح و يا متعاقب تورم پرده صفاف سلي اتفاق مي افتد و يا در اثر سل عمومي باكتري از راه خون آلوده مي سازد و يا در بعضي از موارد بيماري منجر به ناباروري در گاوان مي گردد. ترشحات چركي مزمن كه حاوي باسيل سل فراوان است از مهبل جاري مي گردد.

نشانيهاي بيماري سل در گاو

بيماري سل در گاو معمولاَ سير مزمن دارد و بنابراين ممكن است تا مدتي با وجود ابتلاء به سل ، حيوان ظاهر سالم خود را حفظ كند و حتي بعضي از گاوان كه جراحات وسيع سل عمومي دارند از نظر ظاهري اغلب عادي جلوه مي كنند. نشانيها شامل:

لاغري تدريجي و دائمي      2- كم و زياد شدن اشتها       3- نوسان درجه حرارت بدن              4- از دست دادن چابكي         5- ممكن است مو جلاي اوليه خود را از دست بدهند اين آثار معمولاَ پس از زايش محسوس تر و نمايان تر است.

6- سرفه هاي كوتاه و مرطوب در اثر ابتلاء ريه در اثر برنكوپنوموني و مزمن –سرفه هيچگاه صدادار و همراه با تشنج نيست بخصوص صبحهاي زود در هواي سرد.

تنگي نفس با افزايش تعداد تنفس آشكار مي شود، در بعضي نواحي صداهاي تنفسي شنيده نمي شود و در قسمتهاي ديگر خس خس ريه همراه با رالهاي تنفسي شنيده مي شود.

ابتلاي عقده هاي لنفاوي ناي ممكن است باعث تنگي مجاري عبور هوا و موجب دشواري تنفس گردد.

عادي ترين نشانيهاي سل گوارشي شامل بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي و فشار بر اندامهاي مجاور و نيز بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي عقب حلقي مي باشد.

تورم بيضه سلي بسيار نادر است در اين صورت بيضهها بزرگ ، سفت و بي درد مي باشد.

تورم پستان سلي از نظر بهداشت انساني و هم از نظر انتقال بيماري به گوساله ها و همچنين بواسطه دشواري تمايز ان از ساير        پستان واجد اهميت ويژه اي مي باشد و از مشخصات ان سفت و بزرگ شدن بافت پستاني است، همراه با كاهش شير و بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي فوق پستاني بدون علائم بيماري ديگر مي توان به بيماري سل مشكوك شد.

شناسايي سل حيوانات پس از مرگ معمولاَ بسيار آسان است زيرا جراحات سلي منظره مشخصي دارند و چون كانونهاي سلي ابتدا در عقده لنفاوي تشكيل مي شود لذا معاينه دقيق و منظم اين عقده ها مخصوصاَ هنگاممعاينه لاشه در كشتارگاه و در مواردي كه آثار بيماري در سايه اندامها چندان زياد نيست وسيله موثري براي شناخت سل مي باشد.

*در پي ديگري پرده جنب و صفاق در گاوان منجر به سل مرواريدي (pearly disease)مي گردد.

درمان

بايد اذعان داشت كه اين بيماري درمان نداشته بنابراين سياست بايد بر مبناي پيشگيري مبارزه و كنترل باشد.

پيشگيري و مبارزه

تنها راه مبارزه با سل گاوي برنامه ريزي صحيح كنترل و ريشه كني سل گاوي مي باشد كه پيشگيري و مبارزه شامل:

مبارزه و ريشه كني بيماري عمدتاَ بر اساس تست مكرر توبركولين و خارج ساختن تمامي حيوانات آلوده از گله و كشتار راكتورها نتايج درخشاني را در بر خواهد داشت.

اجراي كامل مقررات بهداشتي و قرنطينه اي و ضدعفوني گاوداريها

براي برنامه ريشه كني ، آموزش مداوم و لازم و كافي به گاوداران داده شود و بايد از مفهوم اقتصادي و بهداشتي بيماري و تظاهرات آن آگاه باشند و لزوم هر يك از اقدامات برنامه ريشه كني را درك كنند و بدانند كه باسيل سل از طريق شير و فرآورده هاي آلوده آن كه از گاوهاي بيمار توليد مي شود و دفع مي گردد ، اگر غير پاستوريزه مصرف شود يكي از منابع الودگي محسوب مي گردد.

اجراي مقررات ريشه كني بايد اجباري باشد زيرا برنامه هاي اختياري هيچوقت توفيق بيشتري از يك پيشگيري محدود نداشته و همواره كانونهايي از بيماري را باقي گذاشته است.

غرامت مناسبياز طرف ارگانهاي ذيصلاح پرداخت شود تا همكاري دامداران را تشويق نمايد ، غرامت ممكن است بصورت جبران دامهاي كشتار شده از گله هاي عاري از بيماري و يا بصورت منابع مالي كافي براساس تقويم قيمتي روز .

تشويق صاحبان دامداريهاي پاك شده از طريق افايش بهاي شير و پرداخت جوايز و غيره و صدور گواهينامه سلامت براي گاوداريهاي پاك.

همكاري بين بخش مراكز بهداشتي و شبكه هاي دامپزشكي در جلوگيري از ابتلاء يا حساس شدن اشخاصي كه در ارتباط شغل و سروكار داشتن با حيوانات قرار دارند موثر واقع مي گردد.

پيشگيري و مبارزه انساني كه شامل : پاستوريزاسيون شير- واكسينلسيون افراد با واكسن b-c-g  كنترل و ريشه كني سل گاوي كه سياست مبارزه با سل گاوي در دامپزشكي بصورت ذيل مي باشد.

گروه 1- اولويت اول: مبارزه با سل گاوي در گاوداريهاي صنعتي و نيمه صنعتي – اولويت گاوداريهاي حاشيه شهرها و شهركها

اولويت سوم روستاهاي داراي گاوهاي اصيل و دورگ

گروه 2- ساليانه 2-1- در صد روستا (براي بررسي وضعيت آلودگي گاوهايي كه تحت پوشش مبارزه باسل نمي باشند) تست مي شوند.

با يافتن مبدا گاوهاي غير توبركولينه سلي ، آن واحدها تحت پوشش مبارزه قرار مي گيرند.

با گزارشات مراكز بهداشت (آلودگي انساني) و در صورت گاودار بودن و يا به نوعي با گاو ارتباط مستمر داشته باشند گاوهاي مورد نظر تست مي شوند.

با يافتن مبدا اوليه دامهاي سلي كه در كشتارگاه شناسايي مي شوند آن واحدها تحت پوشش قرار مي گيرند.  

 

بيماري تب مالت يا بروسلوز

مقدمه: بروسلوز به عنوان يكي از مهمترين بيماريهاي مشترك انسان و دام محسوب مي گردد. عوامل شناخته شده بيماري ، طيف وسيعي از پستانداران اهلي و وحشي را مبتلاميازند.اين بيماري به علت ايجاد سقط جنين در دام ، كاهش توليد شير، عقيمي و نازايي و از دست رفتن ارزشهاي اقتصادي دامهاي مبتلا و همچنين به علت ابتلاي انسان به بيماري تب مالت ، همواره از دو بعد اقتصادي و بهداشتي مورد توجه قرار مي گيرد. دامهاي مبتلا به بروسلوز ، معمولاَ در اولين دوره آبستني سقط جنين نموده و در هنگام سقط جنين نموده و در هنگام سقط و تا مدتي پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمي ، باعث آلودگي محيط ، مزارع و مراتع گرديده كه خود زمينه آلودگي را براي ساير حيوانات گله و نيز انسان فراهم مي سازد. دفع دوره اي باكتري عامل بيماري از طريق شير حيوانات مبتلا و نيز دفع باكتري از طريق ترشحات رحمي در دامهاي فاقد علائم باليني و سقط جنين نيز مخاطرات فراواني را براي ساير دامها و همچنين انسان در بر دارد. با وجود اينكه از شناخت بيماري تا كنون بيش از يك قرن سپري گشته ، بروسلوز هنوز هم در بسياري از كشورهاي جهان ، بويژه كشورهاي مديترانه اي و خاورميانه ، همچنان به عنوان به عنوان يكي از مهمترين بيماريهاي مشترك انسان و دام و از مهمترين معضلات بهداشتي جوامع مطرح مي باشد وتنها تعداد محدودي از كشورهاي جهان اين بيماري را ريشه كن نموده يا در آستانه ريشه كني قرار دارند. مبارزه با اين بيماري وكنترل و ريشه كني آن به دليل كثرت گونه اي عوامل بيماريزا و كثرت گونه اي حيوانات ميزبان ، دوام نسبتاَ قابل توجه باكتري عامل بيماري در محيط ، عدم كفايت برنامه هاي واكسيناسيون براي ريشه كني بيماري و لزوم شناسايي و حذف دامهاي عامل انتشار بيماري در مقاطع خاص از اجراي برنامه هاي مبارزه و لزوم هزينه شدن سرمايه هاي سنگين اقتصادي، همواره در بسياري از كشورهاي جهان ، با دشواريها و مشكلات عديده مواجه بوده است. اسامي متفوات بيماري: تب مواج، تب مالت، تب جيبرالتال، تب مديترانه، تب آبورتوس، سقط جنين مسري، سقط جنين عفوني، سقط جنين واگيردار، اپيديدميت قوچ و بيماري بانگ(در گاو)

عامل بيماري : عامل اين بيماري گونه هاي مختلف ميكروب بروسلا مي باشد.

علائم بيماري در دام: بروز علائم بيماري در دام به سطح ايمني گله ها وابسته بوده و در گله هاي غير واكسينه، سقط جنين در دام و شيوع سقط در گله مهمترين علامت بروز بيماري مي باشد. سقط جنين در گاو از ماه پنجم آبستني به بعد در گوسفند و بز در آخرين دو ماهه دوره آبستني حادث مي گردد. هر چند در تعدادي از دامهاي مبتلا ، سقط جنين در آبستني هاي دوم و بعد از آن نيز مشاهده مي گردد. با اين وجود بسياري از دامهاي مبتلا در آبستني هاي دوم به بعد سقط جنين ننموده و از ديدگاه برنامه هاي كنترل و ريشه كني ، چنين دامهايي به لحاظ انتشار بيماري در سطح گله ها بسيار حائز اهميت مي باشند. در فرم حاد بيماري در گوسفند و بز گاهي علائمي نظير تب، بي حالي، كاهش وزن، اسهال و لنگش مشهود است.

از ساير علائم بيماري مي توان به موارد زير اشاره نمود:

جفت ماندگي ، التهاب رحم، التهاب بيضه، كاهش توليد شير، عقيم شدن و نازايي موقت يا دائمي، تأخير فواصل باروري و افزايش فاصله دوره شير داري

روشهاي انتقال بيماري در دام: حيوانات مبتلا به بروسلوز در هنگام سقط جنين ، عامل بيماري را به شدت از طريق ترشحات رحمي دفع مي نمايند. همچنين باكتري عامل بيماري از طريق شير حيوانات مبتلا دفع مي شود به گونه اي كه بز آلوده در تمام مدت شيرداري، گوسفند آلوده معمولاَ در 2 ماهه اول و گاو مبتلا در تمام مدت شيرداري و به صورت متناوب عامل بيماري را از طريق شير دفع مي نمايند.

روشهاي مختلف ورود ميكروب به بدن دام عبارتند از:

روش خوراكي: روش خوراكي كه از طريق مصرف آب ، علوفه و خوردن جفت و ترشحات رحمي آلوده مي باشد.

پوست: ورود جرم به بدن از طريق زخمهاي موجود در پوست مي باشد.

ملتحمه چشم:

پستان: در هنگام شيردوشي

تلقيح مصنوعي: تلقيح با اسپرم آلوده

انتقال بيماري از دام آلوده به جنين صورت مي پذيرد ولي ميزان وقوع آن ناچيز است همچنين انتقال بياري بوسيله نيش حشرات ، بند پايان و بوسيله جوندگان نيز گزارش گرديده است.

انتقال بيماري از يك منطقه به ساير مناطق معمولا در هنگام جابجايي دام آلوده صورت مي پذيرد.

پيشگيري و كنترل: در اين خصوص مي بايست مسائلي رعايت گشته تا نتايج خوبي به دست آيد كه شامل:

1- رعايت اصول بهداشتي : مي بايست دامهاي آلوده را از دامهاي سالم در هنگام زايمان جداگشته وضدعفوني اصطبل صورت گرفته و نيز جنينهاي كه از اينگونه دامها سقط مي گردند دفن و شير اين دامها پاستوريزه گردند.

2- شناسايي گله آلوده: براي شناسايي دامهاي آلوده از دام سالم مي بايست عمليات تست صورت گيرد كه اين امر مهم فقط و فقط از طريق شبكه هاي دامپزشكي مستقر در هر شهرستان صورت گرفته كه با انجام خونگيري از دامها و جداكردن مبتلايان و كشتار آنها صورت مي پذيرد .

3- واكسيناسيون گله: واكسيناسيون كه يك امر بسيار مهم در كاهش ميزان بيماري بوده در گله هاي گاوي با واكسن 19s به گوساله هاي 8-3 ماهه در گاوداريهاي صنعتي و نيمه صنعتي و در گله هاي گوسفندي با واكسن revبه بره ها و بزغاله هاي 6-3- ماهه در گوسفندداريهاي صنعتي و نيمه صنعتي كه اين دو واكسن به صورت دز كامل تزريق مي گردند.

و واكسن ديگر R.D.S19 در گاوداريهاي روستايي سن سه ماهه به بالا دز كاهيده و RDREV در گوسفند داريهاي روستايي از سن سه ماهه به بالا صورت مي گيرد كه اين امر مهم نيز توسط شبكه هاي دامپزشكي مستقر در شهرستانها صورت مي پذيرد.

4- كنترل حمل ونقل: در مناطق تحت پوشش مي بايستي وروديها و خروجيها هنگام عمليات كنترل گردند.  

سیفلیس‌

 
سیفلیس‌ عبارت‌ است‌ از یک‌ بیماری‌ آمیزشی‌ مسری‌ که‌ باعث‌ تخریب‌ گسترده‌ بافتی‌ می‌گردد. سیفلیس‌ با عنوان‌ «مقلد بزرگ‌» شناخته‌ شده‌ است‌ زیرا علایم‌ آن‌ شبیه‌ بسیاری‌ از بیماری‌های‌ دیگر است‌. دستگاه‌ تناسلی‌، پوست‌ و دستگاه‌ عصبی‌ مرکزی‌ را درگیر می‌کند. سیفلیس‌ دو نوع‌ دارد: نوزادان‌ (2-0 هفته‌) به‌ دنیا آمده‌ از مادران‌ مبتلا به‌ سیفلیس‌ (نوع‌ مادرزادی‌) و نوعی‌ که‌ افراد، از تمام‌ سنین‌ و هر دو جنس‌ را مبتلا می‌کند که‌ از طریق‌ تماس‌ جنسی‌ آن‌ را کسب‌ می‌کنند (نوع‌ مسری‌).
   علایم‌ شایع‌
مرحله‌ اول‌ (مسری‌؛ 6-3 روز پس‌ از تماس‌ ظاهر می‌شود):
یک‌ زخم‌ قرمز و بدون‌ درد (شانکر) بر روی‌ دستگاه‌ تناسلی‌، دهان‌ یا مقعد. این‌ زخم‌ معمولاً در مردان‌ آلت‌ تناسلی‌ و در زنان‌ مهبل‌ یا گردن‌ رحم‌ را درگیر می‌کند. مرحله‌ دوم‌ (مسری‌؛ 6 هفته‌ یا بیش‌ از 6 هفته‌ پس‌ از ظهور شانکر آغاز می‌گردد):
بزرگی‌ غدد لنفاوی‌ در گردن‌، زیر بغل‌ یا کشاله‌ ران‌
سردرد
بثور بر روی‌ پوست‌ و غشاهای‌ مخاطی‌ آلت‌ تناسلی‌، مهبل‌ یا دهان‌. بثور برآمدگی‌های‌ کوچک‌، قرمز و پوسته‌دهنده‌ دارد.
تب‌ (گاهی‌ اوقات‌) مرحله‌ سوم‌ (غیرمسری‌؛ ممکن‌ است‌ سالها پس‌ از مراحل‌ اول‌ و دوم‌ ظاهر شود):
زوال‌ ذهنی‌
ناتوانی‌ جنسی‌
عدم‌ تعادل‌
عدم‌ احساس‌ یا تیرکشیدن‌ درد در اندام‌های‌ تحتانی‌
بیماری‌ قلبی‌
   علل‌
میکروب‌ عامل‌ عفونت‌ در هر دو نوع‌، تروپونما پالیدوم‌ است‌.
نوع‌ مادرزادی‌ از طریق‌ جریان‌ خون‌ به‌ جنین‌ منتقل‌ می‌گردد.
نوع‌ مسری‌ با تماس‌ جنسی‌ نزدیک‌ با فرد مبتلا به‌ سیفلیس‌ در مراحل‌ اول‌ و دوم‌ منتقل‌ می‌شود.
   عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر
شرکای‌ جنسی‌ متعدد
فعالیت‌ جنسی‌ بین‌ مردان‌ همجنس‌ باز
   پیشگیری‌
در اوایل‌ بارداری‌، آزمون‌ سرمی‌ خون‌ از لحاظ‌ سیفلیس‌ را انجام‌ دهید.
از بی‌بندوباری‌ جنسی‌ اجتناب‌ کنید.
از تماس‌ جنسی‌ با هر فرد مشکوک‌ به‌ ابتلا، خودداری‌ کنید.
    عواقب‌ مورد انتظار
با درمان‌ معمولاً در عرض‌ 3 ماه‌ قابل‌ علاج‌ است‌. در 10% بیماران‌، علی‌ رغم‌ درمان‌، سیفلیس‌ در عرض‌ یک‌ سال‌ عود می‌کند. در این‌ صورت‌ درمان‌ مجدد الزامی‌ است‌.
   عوارض‌ احتمالی‌
بدون‌ درمان‌، تخریب‌ گسترده‌ نسج‌ و مرگ‌ رخ‌ می‌دهد.
   درمان‌
 
    اصول‌ کلی‌
آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ مثل‌ آزمون‌ سرمی‌ خون‌ جهت‌ سیفلیس‌، بررسی‌ میکروسکوپی‌ ترشح‌ حاصل‌ از شانکرو بررسی‌ مایع‌ نخاعی‌ باشند. بعد از درمان‌، آزمونها تکرار می‌گردند.
تمام‌ افراد درگیر باید درمان‌ دریافت‌ نمایند.
پس‌ از درمان‌ هر ماه‌ به‌ مدت‌ 6 ماه‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ را برای‌ کنترل‌ عود، تکرار کنید.
   داروها
در صورت‌ نداشتن‌ آلرژی‌، پنی‌سیلین‌ تزریقی‌ و اگر نتوان‌ از پنی‌سیلین‌ استفاده‌ کرد، سایر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند اثر بخشی‌ یکسانی‌ داشته‌ باشند.
در صورت‌ لزوم‌ داروهای‌ موضعی‌ جهت‌ علایم‌ پوستی‌
   فعالیت
تا وقتی‌ معالجه‌ شوید از مقاربت‌ جنسی‌ بپرهیزید. سپس‌ در طی‌ مقاربت‌ جنسی‌ از کاندوم‌های‌ لاستیکی‌ استفاده‌ کنید.
    رژیم‌ غذایی‌
رژیم‌ غذایی‌ خاصی‌ ندارد.

حکایت
  اسکندر رومی را پرسیدند : دیار مشرق و مغرب به چه گرفتی که ملوک پیشین را خزاین و عمر و ملک و لشکر بیش ازین بوده است و ایشان را چنین فتحی میسر نشده ؟ گفتا: به عون خدای عزوجل ، هر مملکتی را که گرفتم رعیتش نیازردم و نام پادشاهان جز بنکویی نبردم.
بزرگش نخوانند اهل خرد
 
که نام بزرگان به زشتى برد
 * * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * **
کاربرمحترم سوالات خودرامیتوانیددربخش نظرات مطرح کنید_ پاسخ شمابه ایمیلتان ارسال می شودایمیل خود را درپایان سوالهایتان حتما تایپ کنید
http://dr.mihanblog.com/
http://hosseinagha.blogfa.com/
http://hosseinagha.blogsky.com/
 * * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * ** * * *

مخملک

مخملک بيماريي است عفوني و مسري که در دوره کودکي ( بين ۳ تا هفت سالگي ) يعني سنين کودکستاني فراوانتر ديده مي شود . در فصول سرما فراوانتر و شديدتر ظاهر مي شود . ميکرب اين بيماري استرپتو کک بتا هموليتيک A مي باشد .

* راه سرايت :

سرايت مخملک اغلب بوسيله تماس با بيماران حاصل مي گردد و کمتر ديده مي شود که کسي بطور غيرمستقيم يعني از راه خوردن شير و مواد غذائي آلوده يا تماس با اشياء‌آلوده به اين مرض دچار شود . ميکروب مخملک در ترشحات حلق و بيني وجود دارد در اثر تماس افراد سالم با بيماران قطرات بزاق و خلط در اثر حرف زدن ، سرفه و عطسه پخش و باعث آلودگي مي شود . ناخوشي مخملک يکروز قبل از شروع و در تمام دوران استقرار مسري است حتي بعضي اوقات افراد نجات يافته از مخلمک در عين سلامتي ناقل ميکرب هستند .

* نشانه هاي مخملک :

 دوران پنهاني مخملک سه تا پنج روز است ولي در مخملک هاي شديد اين دوره کوتاهتر بوده وبه يک روز مي رسد .

• شروع ناخوشي بطور ناگهاني و همراه با لرز و تب ، گلودرد و استفراغ مي باشد در ابتداي ناخوشي امکان لرزهاي پي در پي بسيار است . از بدو شروع بيماري تب شديد بوده و به ۴۰  درجه سانتيگراد و بالاتر مي رسد ضمناً نبض سريع و پوست خشک و سوزان مي باشد . گلودرد يکي از نشانه هاي مهم مخملک است يک تا دو روز بعد از شروع بيماري گلوکاملاً قرمز و دردناک است و بلع دشوار مي شود . روي زبان باردار بوده نوک و اطراف و زير آن قرمز است .

• مرحله راش پوستي  : يک تا دو روز بعد از آغاز بيماي راش پوستي  از انتهاي اندامها ظاهر شده و در تمام بدن پخش مي شوند . دانه هاي مخملکي معمولاً تمام پوست را فرا گرفته و آنرا به صورت قرمز تندي ( شرابي رنگ ) در مي آورد قرمزي با فشار دست از بين مي رود و دوباره برمي گردد .

• دوران پوسته ريزي : پوسته ريزي مخملک از هشتمين روز بيماري تا ۳ هفته ادامه دارد . هر چه راش هاي مخملک شديدتر باشد پوسته ريزي واضح تر مي باشد پوسته ريزي در دست و پا به شکل فلسي و قطعات درشت و گاهي به شکل دستکش است و در قسمت صورت و بدن ريز و آردي شکل است . در جريان مخملک ممکن است موي سر و بدن هم بريزد و مدتي بعد مجدداً برويد .

* پيشگيري :

بيماران مخملکي بايد در اطاق مجزائي بستري شوند و تا مدتي که کشت گلوي آنها منفي نشده است از ورود به آموزشگاه ممنوع باشند ، اشياء و لوازم آلوده بيمار را بايد ضدعفوني نمايند .

تجويز بعضي داروها به اطرافيان بيمار از انتشار بيماري جلوگيري مي کند ،‌ مراقبت حاملين سالم ميکرب براي از بين بردن انتشار بيماري مفيد است .

• کشت ترشحات گلوي بيماران و جستجوي ميکرب بيماري و درمان سريع آن .

• ممکن است عفونت استرپتوکوکي بدون بروزگلگونه ها ( راش ) باشد ( عامل بيماري اغلب در گلو و بيني جاي گير مي شود ) .

• پاستوريزه کردن و بخصوص جوشاندن شير قبل از مصرف آن .

• جلوگيري از تهيه و توزيع مواد غذائي توسط بيماران مخملکي يا افرادي که به گلودرد مخملکي دچار هستند .

• ممانعت از فروش شير گاوهائي که دمل پستان دارند .

• پيش گيري از مخملک به وسيله مواد شيميائي مانند پني سيلين نيز ميسر است . تکرار عفونتهاي استرپتوکوکي ممکن است سبب روماتيسم مفصلي حاد و کره و عوارض قلبي گردد بنابراين جلوگيري دقيق آن بسيار مفيد خواهد بود . اين پيش گيري اهميت خاصي دارد و از تعداد مبتلايان به روماتيسم مي کاهد . در خانواده هاي حساس به رماتيسم بهتر است کليه افراد خانواده تحت کنترل دقيق ،‌ درمان و پيش گيري لازم قرار بگيرند :

۱- براي پيش گيري کامل مخملک بايد از انتشار استرپتوکوس و استقرار آن در گلوي افراد جلوگيري کرد .

۲- معاينه دقيق گلوي مبتلايان به گلودرد از نظر انتشار بيماري بسيار مفيد است . مجزا کردن و مراقبت بيماران بعد از پيدايش نشانه هاي بيماري ، ولي ۴۸ ساعت بعد از بکار بردن پني سيلين سرايت گلودرد مخملکي و يا خود مخملک ناچيز مي گردد . براي درمان بايد به پزشک مراجعه شود .

۳ - ضدعفوني کردن گلو و وسايل بکار رفته بيماران در جلوگيري از سرايت مخملک ثمربخش ميباشد .

۴-  نظافت کامل و آفتاب دادن اطاق ، وسايل و لوازم بيماران .

۵- درمان اختصاصي بيماري به وسيله پني سيلين که بسرعت مي تواند آلودگي را از بين ببرد .

۶ -  مخملک قرنطينه و اقدامات بين المللي ندارد .

غير از سرخک و سرخجه و مخملک بيماريهاي ديگري وجود دارد که با ضايعات پوستي همراه مي باشند مانند بيماري چهارم ، پنجم و ششم اين سه بيماري شباهت زيادي از نظر راشهاي پوستي به سرخک و سرخجه دارند ولي علائم ديگري وجود دارد که باعث تفکيک آنها از هم مي شود . چون شناسائي اين امراض از نظر عموم مهم نمي باشد اوصاف باليني آنها را در اينجا ذکر نمي کنيم .

منبع : http://www.irib.com/health/html/scarletfever.htm

سیاه سرفه

شرح بیماری

سیاه سرفه یک بیماری تنفسی باکتریال است که مولد آن باسیل بوردتلا پروتوسیس است و سرایت آن بوسیله قطرات ترشح بینی و حلق می‌باشد. مدت نهفتگی بیماری 14 - 8 روز است. کودکان بیشتر به آن مبتلا می‌شوند. بیماری سیاه سرفه از دو هفته قبل از شروع حملات سرفه تا حدود 2 ماه واگیر دارد. شرط بروز حملات سرفه داشتن قدرت بدنی است. بچه شیر خوار چون فاقد آن قدرت است به جای حملات سرفه نفسش قطع می‌شود که ممکن است خفه شود.

علایم‌ شایع‌

سیاه سرفه با علایم ذکام و برونشیت شروع می‌شود. کودک خسته و بی‌اشتها می‌شود. پس از یکی دو هفته حمله‌های شدید سرفه‌های متوالی ظاهر می‌شود. هنگام حمله سرفه فرو بردن نفس به سختی و با سروصدا است. حتی لحظه‌ای تنفس بند آمده و کودک کبود می‌شود و زبانش را بیرون می‌آورد. زیرا تارهای صوتی و نایچه‌ها منقبض شده و تشنج پیدا می‌کنند.

در آخر حمله ناگهان تشنج عضلات تارهای صوتی و نایچه‌ها قطع شده و کودک نفس عمیق می‌کشد. سپس مقداری بلغم با فشار خارج می‌شود و یا استفراغ دست می‌دهد. بیماری سیاه سرفه 12 - 6 هفته طول می‌کشد و مصونیت برای تمام عمر باقی می‌گذارد. عوارض سیاه سرفه سینه پهلو و انسفالیت است.

علل‌

3 جنس از کوکوسها باسیلهای گرم منفی هوازی از نظر پزشکی اهمیت دارند.این باکتریها عبارتند از: بروسلا ، بوردتلا و فرانسیسلا. بوردتلا باسیل غیر متحرکی است که اشکال بیماریزای آن دارای کپسول هستند. این باکتریها منحصرا در بدن انسان یافت می‌شوند. یکی از گونه‌های این باکتری به نام بوردتلا پروتوسیس عامل اصلی سیاه سرفه است.

عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر

• افراد واکسینه‌نشده‌
• همه‌گیری‌های‌ اواخر زمستان‌ و بهار. گسترش‌ باکتری‌ها باعث‌ افزایش‌ شدت‌ بیماری‌ زایی‌ آنها می‌گردد.
• شرایط‌ زندگی‌ شلوغ‌ یا غیربهداشتی‌
• بارداری‌

واکسن سیاه سرفه

دو نوع واکسن سیاه سرفه در دسترس است. واکسنهای ساخته شده از تمام جسم سلول شامل تمامی محتویات باکتری سیاه سرفه که توسط عملیات شیمیایی کشته شده است و واکسنهای غیر سلولی که اخیرا توسط برخی از کشورهای صنعتی ارائه شده است. واکسن ساخته شده از تمامی سلول از نوع شدید بیماری جلوگیری می‌کند. اما از ابتلا به عفونت کاملا پیشگیری نمی‌کند. واکسنهای غیر سلولی سیاه سرفه حاوی آنتی ژنهای خالص شده ایمنی‌زای سیاه سرفه است که معمولا شامل شبه سم سیاه سرفه و پروتئینهای غشای خارجی است.

عواقب‌ مورد انتظار

با درمان‌ معمولا ظرف‌ تقریبا 6 هفته‌ علاج‌ می‌شود (ممکن‌ است‌ بین‌ 3 هفته‌ تا 3 ماه‌ باشد). سیر معمول‌ بیماری‌ به‌ شرح‌ زیر است‌: 2 هفته‌ سرفه‌ غیر مشخص‌ ، 2 هفته‌ حملات‌ سیاه‌ سرفه‌ و 2 هفته‌ نقاهت‌. ممکن‌ است‌ برخی‌ سرفه‌های‌ پایدار ماه‌ها طول‌ بکشند.

عوارض‌ احتمالی‌

کودکان‌ زیر یک‌ سال‌ در معرض‌ عوارض‌ شدید یا مرگ‌ قرار دارند. خون‌ دماغ‌ شدن، جدا شدن‌ شبکیه‌ ، تشنج‌ و آنسفالیت‌ و پارگی‌ عروق خونی‌ مغز از عوارض احتمالی این بیماری است.

اصول‌ کلی‌ درمان

• آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ خون ، کشت‌ خلط‌ و رادیوگرافی‌ قفسه‌ سینه‌ باشند.
  
  
• بستری‌ شدن‌ در بیمارستان‌ با مراقبت‌های‌ ویژه‌ برای‌ نوزادان‌ به‌ شدت‌ بیمار. کودکان‌ بزرگتر را معمولا می‌توان‌ در منزل‌ درمان‌ کرد.
  
  
• تا از بین‌ رفتن‌ تب ، شخص‌ بیمار را جدا کنید. ملاقات‌ کنندگان‌ اجباری‌ باید ماسک‌ بزنند.
  
  
• در طول‌ یک‌ حمله‌ سرفه‌ در یک‌ کودک‌ ، پایین‌ تخت‌ را بلند کنید. صورت‌ کودک‌ را پایین‌ بیاورید و سرش‌ را به‌ یک‌ طرف‌ بچرخانید تا به‌ تخلیه‌ ریه‌ها کمک‌ کنید. کودکان‌ بزرگتر معمولا ترجیح‌ می‌دهند در طول‌ حملات‌ سرفه‌ بنشینند و به‌ جلو خم‌ شوند
  
  .
• از یک‌ مرطوب‌کننده‌ اولتراسونیک‌ برای‌ تسکین‌ سرفه‌ و کمک‌ به‌ رقیق‌ شدن‌ ترشحات‌ برونش‌ و ریه‌ استفاده‌ کنید. هر روز مرطوب‌کننده‌ را تمیز کنید.

داروها

• از داروهای‌ ضد سرفه‌ مگر در صورت‌ تجویز استفاده‌ نکنید.
• ممکن‌ است‌ توصیه‌ شود در دوره‌ کمون‌ اریترومایسین‌ شروع‌ گردد.
• برای‌ عوارضی‌ چون‌ عفونت‌ گوش‌ میانی‌ یا پنومونی‌ ممکن‌ است‌ آنتی‌بادیهایی‌ تجویز گردند.

رژیم‌ غذایی‌

کودک‌ را به‌ نوشیدن‌ مایعات‌ فراوان‌ مثل‌ آب ‌میوه ‌، چای ‌، نوشیدنی‌های‌ کربنات‌‌دار و سوپ‌ رقیق‌ تشویق‌ کنید.
رژیم‌ غذایی‌ خاصی‌ ندارد. وعده‌های‌ غذایی‌ کم‌ و به‌ تعداد زیاد ممکن‌ است‌ استفراغ‌ را کاهش‌ دهد.

مباحث مرتبط با عنوان

• باکتری
• بیماریهای عفونی
• تنفس
• دم و بازدم
• رده بندی باکتریها
• سرفه
• کزاز
• گروههای عمده باکتریها

وبا

مقدمه

وبا یکی از بیماریهای واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری می‌کند. عامل بیماریزایی وبا یک باکتری به نام ویبریو کلرا است و این بیماری در اثر سم تولید شده از این باکتری که در روده کوچک تکثیر می‌یابد، ظاهر می‌شود. این بیماری چون اولین بار در منطقه‌ای به نام التور در آفریقا پیدا شد، به این نام مشهور می‌باشد. عامل بیماری مدت زیادی در آب زنده می‌ماند و در مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی آن بالا است، بیشتر شایع است و بیشتر عامل بیماریزا از طریق مدفوع و فاضلاب قابل انتقال است.

خصوصیات عامل بیماریزا

باسیلهای گرم منفی بی‌هوازی اختیاری در گروهی که شامل خانواده ویبریوناسه است قرار دارند. از جنسهای مهم این خانواده ویبریو و آئروموناس می‌باشند. باکتریهای متعلق به جنس ویبریو خمیده بوده و اغلب غیر بیماریزا هستند. گونه مهم بیماریزا ویبریو کلرا (Vibrio Cholera) عامل بیماری وبا می‌باشد. این بیماری با اسهال آبکی و فراوان مشخص می‌شود. ویبریو کلرا در گرمای 65 درجه سانتیگراد در مدت 30 دقیقه کشته می‌شود و در آب جوش ظرف چند ثانیه از بین می‌رود. کلر با غلظت 0.6 میلیگرم در لیتر ، این باکتری را از بین می‌برد.

علایم بالینی

بیماری وبا دارای دو مرحله است.

مرحله تخلیه ای

بیمار ناگهان دچار اسهال آبکی ، پرفشار و بدون درد می‌شود و اندکی بعد استفراغ روی می‌دهد. در موارد شدید ممکن است حجم مدفوع از 250 سی‌سی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در 24 ساعت بیشتر شود و بیمار تا 40 بار در روز مدفوع داشته باشد. مدفوع در این بیمار ، فاقد صفرا و خون و خاکستری رنگ (نمای آب برنجی) و دارای بوی غیر زننده می‌باشد.

مرحله روی هم خوابیدگی عروق (کلاپس)

به زودی به علت کم شدن آب بدن ، بیمار وارد این مرحله می‌شود. با از دست دادن 5 - 3 درصد وزن طبیعی بدن ، تشنگی و با کاهش 8 - 5 درصد وزن بدن ، ضعف و سرگیجه دیده می‌شود. کاهش بیش از 10 درصد وزن بدن ، منجر به ترشح کم ادرار و گاهی قطع کامل ادرار ، نبض ضعیف ، چشمهای گود رفته ، پوست چروکیده ، شکم فرورفته ، گرفتگی عضلانی به علت اختلالات در میزان الکترولیتهای بدن و در شیر خواران فرورفتگی ملاج و در نهایت خواب آلودگی و مرگ می‌شود.

راههای انتقال

تماس مستقیم

این بیماری به ندرت از طریق دستهای آلوده ، تماس با مواد مدفوعی و استفراغ بیماران ، ملحفه و لوازم آلوده منتقل می‌شود.

تماس غیر مستقیم

از طریق آب آلوده به مدفوع انسان ، منابع آب حفاظت نشده ، غذای آلوده ، سبزیجات و میوه‌های آلوده و یا شسته شده با آب آلوده ، شیر آلوده و بستنی تهیه شده از منابع غیر مطمئن.

مخزن و منبع بیماری

انسان تنها مخزن وبا است که به صورت بیمار یا حامل است و منبع بیماری ، اسهال و استفراغ بیماران و حاملان بیماری می‌باشد.

دوره کمون

دوره کمون این بیماری ممکن است خیلی کوتاه بوده و بستگی به مقدار باکتری وارد شده به بدن فرد دارد. متوسط دوره کمون 3 - 2 روز و از چند ساعت تا چند روز گزارش شده است.

دوره واگیری

تا زمانی که بیمار در مدفوع خود ویبریو کلرا دفع نماید، می‌تواند برای محیط آلوده کننده باشد. افرادی که عفونت مزمن کیسه صفرا دارند می‌توانند به عنوان حاملین به ظاهر سالم در انتشار بیماری دخالت کنند. در این افراد ممکن است بطور متناوب کشت مدفوع مثبت شود. دادن آنتی بیوتیک مناسب در کوتاه کردن این دوره می‌تواند نقش داشته باشد.

عوامل مربوط به میزبان

سن و جنس شیوع

بیماری در هر دو جنس و در همه سنین دیده می‌شود. در مناطق بومی کودکان نسبت به بزرگترها بیشتر مبتلا می‌شوند. ولی در کودکان زیر 2 سال به علت ایمنی اکتسابی از شیر مادر ، کمتر از بچه‌های بزرگتر است.

اسیدیته معده

بیماریها یا داروهای کاهنده اسید معده ، ابتلا به بیماری وبا را افزایش می‌دهد.

ایمنی زایی

یک بار ابتلا به بیماری ، ایمنی طبیعی دائمی ایجاد می‌نماید.

گروههای خونی

افراد با گروه خونی O بیشترین ابتلا به بیماری وبا و افراد با گروه خونی AB کمترین خطر ابتلا را دارا هستند.

درمان

سازمان بهداشت جهانی ، مصرف ترکیب مایع درمانی خوراکی ors را توصیه کرده است. مصرف ors حتی در شیر خواران بدون خطر است به شرط این که با مصرف شیر مادر یا آب همراه باشد.

راههای پیشگیری

• چون بیماری بیشتر از طریق آب آلوده شیوع می‌یابد، سعی کنیم برای نوشیدن آب ، شستشوی ظروف ، خوردن سبزیجات از آب لوله کشی کلردار استفاده کنیم. در غیر این صورت آب را بجوشانیم و پس از سرد شدن مصرف کنیم.
  
• سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنیم.
  
• از خوردن ماهی خام یا کم پخته که از آب آلوده گرفته شده، اجتناب کنیم.
  
• به دیگران توصیه کنیم از شنا کردن در استخرهای عمومی و از خوردن آبمیوه و ساندویچ یا هر غذایی که احتمال داده می شود آلوده باشد، جدا خودداری کنند.

مباحث مرتبط با عنوان

• آنتی بیوتیک
• باکتری
• بیماری اسهال خونی
• بیماری حصبه
• گروههای خونی
• گروههای عمده باکتریها
• میکروبیولوژی

تب مالت

تب مالت عبارت‌ است‌ از يك‌ عفونت‌ باكتريايي‌ كه‌ از گاوها، خوك‌ها، گوسفندان‌ يا بزهاي‌ آلوده‌ و عفوني‌ شده‌ به‌ انسان‌ انتقال‌ مي‌يابد. اين‌ بيماري‌ از انسان‌ به‌ انسان‌ مسري‌ نيست‌. اين‌ عفونت‌ باكتريايي‌ اعضاي‌ خون‌ساز بدن‌، از جمله‌ مغز استخوان‌، گره‌هاي‌ لنفاوي‌، كبد و طحال‌ را متأثر مي‌سازد. بيماري‌ در مردان‌ 60-20 ساله‌ شايعتر است‌. دوره‌ نهفتگي‌ بيماري‌ ممكن‌ است‌ 60-5 روز يا حتي‌ تا چندين‌ ماه‌ باشد. بيماري‌ يك‌ نوع‌ حاد و يك‌ نوع‌ مزمن‌ دارد.

    علايم‌ شايع‌

در نوع‌ حاد، علايم‌ زير به‌طور ناگهاني‌ ظاهر مي‌شوند:
لرز، تب‌ متناوب‌، تعريق‌
خستگي‌ قابل‌ توجه‌
درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ستون‌ فقرات‌
سردرد
بزرگ‌ شدن‌ گره‌هاي‌ لنفاوي‌ در نوع‌ مزمن‌، علايم‌ زير تدريجاً ظاهر مي‌شوند:
خستگي‌
درد عضلاني‌
كمردرد
يبوست‌
كاهش‌ وزن‌
افسردگي‌
ناتواني‌ جنسي‌
ندرتاً بروز آبسه‌ در تخمدان‌ها، كليه‌ها، و مغز

    علل‌

عفونت‌ ناشي‌ از باكتري‌هايي‌ تحت‌ عنوان‌ بروسلا ، كه‌ از راه‌ مصرف‌ شير يا محصولات‌ لبني‌ (كره‌، پنير) يا محصولات‌ گوشتي‌ به‌ انسان‌ انتقال‌ مي‌يابد

    عوامل‌ افزايش‌دهنده‌ خطر

وجود كمخوني‌ وخيم‌ يا سابقه‌ جراحي‌ معده‌. اين‌ مشكلات‌ باعث‌ كاهش‌ اسيد معده‌ مي‌شوند؛ وجود اسيد معده‌ شانس‌ عفونت‌ را كاهش‌ مي‌دهد.
در افرادي‌ كه‌ با حيوانات‌ سر و كار دارند، مثل‌ كشاورزان‌، قصابان‌، دامپزشكان‌، يا دامداران‌
مسافرت‌ به‌ مناطق‌ آلوده‌

    پيشگيري‌

هيچ‌گاه‌ شير غيرپاستوريزه‌، از هر منبعي‌ كه‌ باشد، مصرف‌ نكنيد.
زماني‌ كه‌ با حيوانات‌ سر و كار داريد، از دستكش‌، محافظ‌ چشم‌، پيش‌بند، و ساير وسايل‌ محافظتي‌ استفاده‌ كنيد.
واكسيناسيون‌ دام‌ها

    عواقب‌ مورد انتظار

با درمان‌ معمولاً در عرض‌ 4-3 هفته‌ خوب‌ مي‌شود.

    عوارض‌ احتمالي‌

ندرتاً عفونت‌ قلب‌، استخوان‌، مغز يا كبد
در صورت‌ ناكافي‌ بودن‌ مراقبت‌ و درمان‌، بيماري‌ ممكن‌ است‌ مزمن‌ شود يا معلوليت‌ رخ‌ دهد.

    درمان‌

   اصول‌ كلي‌

تشخيص‌ قطعي‌ با آزمايش‌ خون‌ انجام‌ مي‌گيرد.
درمان‌ شامل‌ يك‌ دوره‌ استراحت‌ در رختخواب‌ و مصرف‌ آنتي‌بيوتيك‌ است‌.
معمولاً لازم‌ نيست‌ كه‌ بيمار از ديگران‌ جدا شود.
تمامي‌ اعضاي‌ خانواده‌ كه‌ ممكن‌ است‌ از همان‌ محصول‌ لبني‌ آلوده‌ مصرف‌ كرده‌ باشند بايد تحت‌ معاينه‌ و آزمايش‌ قرار گيرند.

   داروها

آنتي‌بيوتيك‌ براي‌ مبارزه‌ با عفونت‌، مثل‌ تتراسيكلين‌، براي‌ حداقل‌ سه‌ هفته‌
داروهاي‌ كورتيزوني‌ براي‌ كاهش‌ پاسخ‌ التهابي‌ در موارد شديد
داروهاي‌ ضد درد براي‌ درد عضلاني‌

   فعاليت‌

تا زمان‌ برطرف‌ شدن‌ تب‌ و ساير علايم‌، در رختخواب‌ استراحت‌ نماييد. پس‌ از آن‌ تدريجاً فعاليت‌هاي‌ عادي‌ خود را از سر گيريد.

    رژيم‌ غذايي‌

هيچ‌ رژيم‌ خاصي‌ توصيه‌ نمي‌شود. اگر كاهش‌ وزن‌ قابل‌ توجه‌ باشد، كالري‌ غذايي‌ را افزايش‌ دهيد.

    در اين‌ شرايط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نماييد

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌ تان علايم‌ تب‌ مالت‌ را داريد.
اگر تب‌ يا ساير علايم‌ مجدداً پس‌ از درمان‌ عود كنند.

منبع : http://www.salamatiran.com/prgs/conditions-step.asp?t=65#3

تيفوئيد (حصبه)

يك بيماري حاد باكتريال مي باشد كه عامل آن باكتري به نام سالمونلاتيفي (Salmonella typhi) مي باشد. ميكروب در اثر خوردن آب آلوده به مدفوع يا ادرار انسان عفوني وارد بدن مي شود و چون اين ميكروب و همين وسيله نيز از بدن بيمار خارج مي شود مي تواند توسط دست ناقليني كه در تهيه و توزيع ميوه ها و ساير غذاها دخالت دارند آب و غذا را آلوده مي كند.

منبع ديگر عفونت، خوردن صدف و حلزون آبهاي آلوده است.

  علائم بيماري:

بهترين علامت تب طولاني مقاوم به درمان مي باشد تب حدود 8-4 هفته طول مي كشد اما به علت تشخيص بيماري مدت كمتر مي شود. با شروع علائم شخص احساس ناخوشي-خواب آلودگي- درد شكم و بعد تب دارد. اگر بيمار درمان نشود با افزايش علائم، درجه تب مي تواند به (40تا41) درجه سانتيگراد برسد كه در اين صورت علامت مشخصه ديگري بنام لكه هاي صورتي يا Rose spot در قسمت فوقاني شكم بيمار (روي قفسه سينه) ديده مي شود كه بهتر است مريض دائم از اين ناحيه معاينه شود چون اين علامت در اواخر هفته اول در صورتي كه درمان نشود ديده شده و سريعاً محو مي شود، در صورتي كه مريض معاينه نشود اين علامت مشخصه را از دست خواهيم داد.

بيمار مبتلا به تيفوئيد ممكن است سرفه خشك نيز داشته باشد و تب آب به صورت پله اي بالا رود (هر روز بالاتر مي رود تا به 41 درجه سانتيگراد مي رسد) همچنين ممكن است در بالغين شروع علائم با يبوست و در اطفال شروع علائم با اسهال خفيف و درد شكمي همراه باشد و اگر بيماري طول بكشد شخص اشتهاي خود را از دست داده در نتيجه لاغري و كاهش وزن را در او مشاهده خواهيم كرد. با وجود تب بالا ممكن است تعداد ضربان قلب به نسبت آهسته باشد. بزرگي ظحال و كبد نيز از علائم ديگر بيماري محسوب ميشود. در هفته سوم در صورتي كه بيماري درمان نشود خطر پاره شدن دستگاه گوارش (روده ها)وجود دارد كه مي تواند باعث خونريزي و حتي مرگ وي شود

 قسمتهاي مختلف بدن كه درگير اين بيماري مي شوند شامل:

1-مغز استخوان

2-ظحال

3-كبد وغدد لنفاوي

 پيشگيري:

 موارد زير در پيشگيري از بيماري تيفو ئيد حائز اهميت مي باشد.

آموزش بهداشت و شستن صحيح دستها، دفع صحيح و بهداشتي فضو لات انساني،

پختن كامل مواد غذايي ،شناسايي افراد ناقل و برقراري محدوديت شغلي و درمان آنها.

 روش انتقال:

سرايت از طريق آب و غذاي آلوده به مدفوع يا ادرار فرد آلوده امكان پذير است همچنين ميوه و سبزيجات خام كه كاملاً تميز و ضد عفوني نشود نيز از راههاي سرايت بيماري مي باشد. مهمترين عامل انتقال ناقلين سالم هستند.

(( ناقلين سالم كساني هستند كه عامل بيماري در قسمتي از بدن باقي مي ماند و از راه دستگاه گوارش دفع مي شود اما خود شخص را مبتلا نمي كند معمو لاً اين افراد خانم هاي چاق بالاي 50 سال كه مبتلا به سنگ كيسه صفرا هستند مي باشند چون عامل بيماري در كيسه صفرا ميتواند به حيات خود ادامه دهد.))

 تشخيص بيماري:

با انجام آزمايش خون، ادرار و كشت آن و ديدن عامل بيماري در يكي از موارد فوق الذكر و همچنين شرح حال بيمار و بررسي علائم مخصوصاً ديدن لكه هاي صورتــي مي تواند مكمل آزمايشات شده و در تشخيص قطعي راهنماي خوبي باشد.

درمان:

مصرف دارو طبق تجويز پزشك.

منبع : http://www.emdadgar.com/special/localbimari/typhoid.htm

کزاز

شرح بیماری

کزاز به واسطه یک سم عصبی بسیار قوی ناشی از رشد باکتری غیر هوازی کلستریدیوم تتانی در درون بافتهای نکروزه شده در زخمهای کثیف یا آلودگی بند ناف ایجاد می‌شود. مخزن عامل کزاز محیط است و قابل انتقال از یک فرد به فرد دیگر نیست. در کشورهای توسعه یافته این بیماری عمدتا افراد بزرگسال را مبتلا می‌کند زیرا جوانان بر علیه این بیماری واکسینه شده‌اند. باکتری مولد این بیماری در خاک و کود یافت می‌شود و در زخم بدن وارد شده و تکثیر می‌یابد و سم آن در امتداد اعصاب به مراکز نخاعی و مغزی می‌رسد.

باکتری مولد کزاز

علایم بیماری

علایم اولیه بیماری کزاز ناراحتی و بی‌خوابی است. به زودی عضلات فک و زبان تشنج پیدا می‌کند و بیمار قدرت باز کردن دهان را برای حرف زدن نداشته و جویدن غیر ممکن می‌شود. به دنبال تشنج عضلات فک و زبان ، عضلات سر و صورت ، گردن ، ساعد ، دست و پا و بالاخره کمر نیز متشنج می‌شود. تشنج عضلات صورت سبب پیدایش قیافه خندان به نام لبخند کزازی و تشنج عضلات کمر موجب خمیدگی آن به جلو می‌شود.

این تشنجات دردناک هستند. تب مختصر در حدود 38 درجه است. بیماری کزاز از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد و بالاخره تشنج عضلات تنفس باعث مرگ بیمار می‌شود. معالجه با سرم ضد کزاز در صورتی موثر است که سم میکروب به سلولهای عصبی نرسیده باشد.

علل‌

باکتریها (کلستریدیوم‌ تتانی‌) که‌ تقریبا همه‌ جا ، بویژه‌ در خاک ‌، کود و گرد و غبار وجود دارند. باکتریها ممکن‌ است‌ از طریق‌ هر گونه‌ شکاف‌ در پوست از جمله‌ سوختگیها یا زخمهای‌ سوراخ‌ شده‌ وارد شوند. سموم‌ حاصل‌ از باکتریها به‌ اعصابی‌ می‌روند که‌ انقباض‌ عضلات‌ را کنترل‌ می‌کنند و باعث‌ اسپاسم‌ عضلانی‌ و تشنج می‌گردند.

عوامل تشدید کننده بیماری

• دیابت‌ شیرین‌
• افراد بالای‌ 60 سال‌
• فقدان‌ واکسیناسیون روزآمد شده‌ علیه‌ کزاز
• هوای‌ گرم‌ و مرطوب‌
• مکان‌های‌ شلوغ‌ یا غیربهداشتی‌ به‌ ویژه‌ در مورد نوزادان‌ متولد شده‌ از مادران‌ واکسینه‌ نشده‌
• استفاده‌ از داروهای‌ خیابانی‌ که‌ با سوزن‌ها و سرنگ‌های‌ ناپاک‌ تزریق‌ می‌شوند.
• سوختگیها ، زخم‌های‌ جراحی‌ و زخمهای‌ پوستی‌

پیشگیری‌

واکسیناسیون‌ را بر ضد کزاز انجام‌ دهید. این‌ امر شامل‌ 3 بار واکسن‌ زدن‌ است‌ که‌ در 2 ماهگی‌ شروع‌ می‌شود و با دوزهای‌ یادآور در 18 ماهگی ‌، 5 سالگی‌ و سپس‌ هر 10 سال‌ ادامه‌ می‌یابد. ممکن‌ است‌ در هنگام‌ آسیب‌ یک‌ دوز یادآور دیگر لازم‌ باشد.

واکسن کزاز

شبه سم کزاز ، سم کزاز غیر فعال شده در فرم آلدئید است که جهت افزایش قدرت آنتی ژنیک در نمک آلومینوم جذب سطحی شده است. این ماده پایدار است و می‌تواند حرارت اتاق را برای ماهها و حرارت 37 درجه را برای چند هفته بدون کاهش قابل توجهی در قدرت تحمل نماید. این ماده باعث تولید نوع خاصی از ضد سم می‌شود که سم را خنثی می‌کند. ضد سمی که توسط واکسیناسیون مادر از طریق بند ناف به جنین منتقل می‌شود و می‌تواند از کزاز نوزادی جلوگیری نماید.

پیشگیری از کزاز نوزادان توسط ایمنسازی زنان با شبه سم کزاز

برنامه مناسب برای محافظت نوزادان بر علیه بیماری کزاز از طریق ایمنسازی مادران آنها بستگی به سابقه ایمنسازی در بین زنان دارد. زمانی که زنان در سن باروری قبلا توسط واکسن شبه کزاز در دوران کودکی و یا بلوغ ایمن نشده‌اند استفاده از جدول واکسیناسیون شبه کزاز برای زنان در سنین باروری از بیشترین اهمیت برخوردار است. هرکشور بایستی گروه سنی زنان در سنین باروری را بر اساس الگوهای باروری محلی و وجود منابع تعیین کند. در آینده زنان بیشتری در سنین باروری مدرک دال بر دریافت واکسن کزاز در اوایل کودکی یا سنین مدرسه را دارا خواهند بود.

درمان‌

• آزمونهای‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسیهای‌ خونی‌ و کشت‌ در آزمایشگاه‌ باشند.
  
  
• بستری‌ شدن‌ در یک‌ اتاق‌ تاریک‌ و ساکت‌. درمان‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ استفاده‌ از لوله‌های‌ تنفسی‌ ، تأمین‌ مایعات‌ داخل‌ وریدی‌ و داروها باشد.
  
  
• جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ بافت‌ دچار عفونت

داروها

• ضد سمها برای‌ خنثی‌ کردن‌ سم‌ عصبی‌
  
  
• شل‌کننده‌های‌ عضلانی‌ برای‌ کنترل‌ اسپاسمها
  
  
• خواب‌آورها برای‌ تسکین‌ اضطراب
  
  ‌
• ضد تشنجها
  
  
• آنتی بیوتیکها

منبع :http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D8%B2

سیاه زخم

 

باکتری باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم است. نامهای دیگر این بیماری در زبان انگلیسی آنتراکس (Anthrax) و به فرانسوی شاربن است.
نام آنتراکس از کلمه یونانی (anthrakis) به معنی ذغال گرفته شده که بدلیل زخم سیاه رنگی هست که در این بیماری بوجود می‌ آید. از بیماریهای مشترک انسان و تعداد زیادی از حیوانات است که البته در حیوانات شایعتر و در انسان کمتر هست

شکل و خصوصیات باکتری:

باکتری میله‌ای شکل و غیرمتحرک و دارای کپسول بوده و هوازی ـ بی‌هوازی اختیاری است از خصوصیات مهم این جنس یعنی باسیلوس‌ها و این باکتری، تولید هاگ یا اسپور (Spore) است به همین دلیل، مقاومت محیطی زیادی دارند و اکثرا در آب هوا و بخصوص خاک حضور دارند.

مقاومت باکتری:

فرم رویشی و جوانه‌زده‌ی باکتری، مقاومتی همانند مقاومت سایر باکتری‌های بدون هاگ دارد یعنی حساس است و در گرمای 60 درجه و مواد ضدعفونی کننده‌ی عادی، بزودی از بین می‌رود ولی هاگ یا اسپور آن سالها در شرایط عادی باقی می‌ماند و پس از این مدت اگر در شرایط مناسب قرار گیرد به فرم رویشی تبدیل می‌شود. گزارش های مختلفی از دوام هاگ این باکتری وجود دارد بطوریکه بقای آن را در طبیعت تا 60 سال گزارش کرده‌اند. عواملی که باعث هاگ‌گذاری، تبدیل هاگ به فرم رویشی و تبدیل فرم رویشی به هاگ می‌شود، موجب بقای باکتری است که در این مورد می توان به وجود زمین‌های قلیائی و حاوی آهک و مقداری ازت در اثر نباتات گندیده (که این مناطق به مناطق گرمخانه‌ای موسوم هستند) و همچنین فصول بارانی و خشکسالیهای پی در پی و گرمای بیش از 15 درجه اشاره کرد که تناوب تبدیل هاگ به فرم رویشی و بالعکس را تامین می کند (این تبدیلات بطور استثناء در هاگ این باکتری وجود دارد یعنی با مساعد شدن شرایط به فرم رویشی تبدیل می‌شود و با نامساعد شدن شرایط، مجددا به شکل هاگ برمی‌گردد). اسپور باکتری در دمای 120 درجه سانتیگراد در تحت فشار در اتوکلاو به مدت 15 دقیقه از بین می‌رود. عوامل دیگری که در از بین بردن هاگ این باکتری موثر است: گرمای خشک 140 درجه به مدت بیش از 3 ساعت، محلول 10% فرمالین در دمای 40 درجه به مدت 15 دقیقه( اما در دمای کمتر مدت زمان بیشتری مورد نیاز است)، محلول 5% سود سوزآور. اما نور آفتاب و گندیدن لاشه بر هاگ باکتری اثر کمی دارد.

حساسیت:

در دام ها در شرایط طبیعی، تمام علفخواران نسبت به این بیماری حساسیت زیادی دارند. نشخوارکنندگان بویژه گوسفند، گاو و بز بسیار حساس می‌باشند و در صورت ابتلا بیماری بیشتر به شکل فوق حاد بوده و تلف می‌شوند. حساسیت دام‌های تک‌سمی نیز زیاد است اما از نظر حساسیت بعد از نشخوارکنندگان قرار دارند. گوشتخواران حساسیت کمی دارند و بطور استثناء ممکن است مبتلا شوند. پرندگان به این بیماری مقاومت دارند به استثنای شترمرغ که حساس است. نژاد در حساسیت دام‌ها موثر است بطوریکه گوسفندان آفریقا نسبت به سایر نژادها مقاومت بیشتری به شاربن دارند همچنین حیوانات مسن بدلیل ایمنی اکتسابی و تدریجی بیش از حیوانات جوان مقاومت دارند.
انسان به بیماری شاربن حساس بوده و با تماس با حیوانات مبتلا و یا فراورده‌های آلوده به این بیماری مبتلا می‌شود.

راه انتقال و انتشار باکتری و بیماری:

بیماری شاربن در انسان در نتیجه تماس مستقیم با حیوانات بیمار و یا فرآورده‌های حیوانات مثل پوست، مو و پشم ایجاد می‌شود بنابراین دامپزشکان، دامداران، میکروب شناسان، کشاورزان، چوپانان، کارگران کشتارگاه‌ها و کارگرانی که در صنایع پوست و پشم کار می‌کنند بیشتر در معرض ابتلاء به این بیماری هستند.در حیوانات میکروب شاربن بطور مستقیم از حیوان آلوده به حیوان سالم منتقل نمی‌شود بلکه میکروب در بافت‌های حیوانات مبتلا وجود داشته و کمی قبل از مرگ از راه ترشحات مختلف به خارج دفع می‌شود. همچنین اگر لاشه حیوانات تلف شده کالبدگشایی شود و یا در دسترس پرندگان و یا حیوانات شکاری قرار گیرد، ممکن است بطور وسیع و خطرناکی میکروب را در خاک پراکنده کند. بنابراین انتشار میکروب در یک منطقه ممکن است بوسیله‌ی جریان آب، حشرات، سگ‌ها و سایر گوشتخواران، پرندگان وحشی و یا مدفوع دام‌های مبتلا تامین شود. ورود عفونت به یک منطقه غیرآلوده همواره بوسیله مواد آلوده حیوانی مانند پودر استخوان، کود، پوست، روده، پشم و مواد کنسانتره و یا علوفه آلوده صورت می‌گیرد.

میکروب شاربن در انسان و حیوان ممکن است از راه خراش‌های پوستی، راه گوارشی و یا از طریق تنفس ایجاد آلودگی نماید. گرچه در بیشتر مواقع طرز ایجاد آلودگی به درستی معلوم نیست اما غالبا تصور می‌‌شود که دام‌ها در نتیجه خوردن غذاها و یا آب‌های آلوده مبتلا می‌شوند و در انسان میکروب بیشتر از راه خراش‌های پوستی وارد بدن می‌شود ولی ندرتا ممکن است از راه مخاط دستگاه تنفس و یا گوارش افراد را مبتلا کند. بنابراین بسته به راه ورود میکروب سه نوع شاربن ایجاد می‌شود: شاربن پوستی، شاربن تنفسی و شاربن گوارشی.

بیماری‌زایی:

باسیلوس آنتراسیس از طریق تولید سم یا زهرابه به میزبان حمله می‌کند. بطور دقیقتر، بیماریزایی باسیلوس آنتراسیس به دو عامل مربوط است: کپسول و زهرابه. به این ترتیب که کپسول، باکتری را در برابر بیگانه خوارها و فاگوسیت‌ها و سایر عوامل دفاع غیرآختصاصی بدن محافظت می‌کند و زهرابه یا توکسین که از سه جزء مهم پروتئینی تشکیل شده است.

سیاه زخم جلدی در پوست انسان

سیاه‌زخم پوستی:

معمولا در مناطقی از پوست دست و بازو که بیشتر در معرض تماس با آلودگی هستند روی می‌دهد (پوست صورت و گردن هم با شیوع کمتری گرفتار می‌شوند).

علائم:

ضایعه معمولا با ایجاد جوش بی‌درد در محل ورود میکروب آغاز می‌شود که به سرعت گسترش می‌یابد و به قرحه‌ای که اطراف آن را طاول‌های کوچک احاطه کرده‌اند منجر می‌شود و به نکروز قرمز تیره و سیاه رنگی تبدیل می‌شود (در مرکز زخم یک اثر و جاماندگی از زخم سیاه رنگ بوجود می‌آید). این ضایعه قطر 1 تا 3 سانتیمتری داشته و به آن پوسچول بدخیم (malignant pustule) می‌گویند. در اثر زهرابه میکروب خیز و ادم وسیع، بزرگ شدن عقده‌های لنفاوی (لنفادنوپاتی)، تب، بی‌حالی و نیز سر درد هم ممکن است دیده شود. بیماری در اکثر موارد خودبخود محدود شده و بهبودی حاصل می‌‌شود ‌اما موارد درمان نشده می‌تواند به باکتریمی Bacteremia یا وجود باکتری در گردش خون، مننژیت و مرگ منجر شود و این تلفات در اینگونه افراد حدود 20% است. این بیماری در مناطق استوایی شایع‌تر است.

یک مقطع از ریه مبتلا به شاربن تنفسی

سیاه‌زخم تنفسی یا ریوی:

در انسان که بیماری پشم ریسان هم خوانده می‌شود در اثر استنشاق اسپورها ایجاد می‌گردد که در ابتدا آثاری شبیه به سرماخوردگی دارد ولی بزودی به بیماری شدید ریوی و پنومونی تهدید کننده تبدیل می‌شود. میزان تلفات در این شکل بیماری حتی افرادیکه تحت درمان دقیق قرار می‌گیرند زیاد است چون زمانی به بیماری مظنون می‌شوند که جراحات قابل ترمیم نیست.

علائم:

تب، سرفه‌ی خشک، احساس ناراحتی در پشت جناغ سینه و نهایتا تنگی نفس حاد، تعریق و سیانوز. پرده جنب ریه هم درگیر می‌شود و پس از آن تجمع مایع خونی در فضای پلور ( فضای بین دو پرده جنب) روی می‌دهد. بیماری به سرعت پیشرفت می کند و در عرض 24 تا 36 ساعت شوک، افت دمای بدن و مرگ رخ می‌دهد.

شاربن گوارشی در اثر خوردن گوشت
آلوده (وجود ادم در روده مبتلا در انسان)

سیاه‌زخم گوارشی:

در اثر مصرف گوشت آلوده ایجاد می‌شود.

علائم:

بصورت یک التهاب دستگاه گوارش (گاستروانتریت) حاد تظاهر می‌یابد. تب شدید، نفخ شکم، دل‌درد و همچنین استفراغ خونی و اسهال خونی هم ممکن است دیده شود و نهایتا به مرگ منجر می‌شود.

تشخیص:

تهیه گسترش و دیدن باسیل‌های گرم مثبت و بزرگ که بصورت زنجیره‌ای قرار گرفته‌اند. اسپورها معمولا در گستره‌های بدست آمده از ترشح زخم دیده نمی‌شود. آزمایشات سرولوژی مفید نیستند.

پیشگیری و درمان:

سوزاندن یا دفن لاشه‌های آلوده در گودال‌های عمیق دارای آهک_ ضدعفونی محصولات حیوانی (بوسیله اتوکلاو)_ استفاده از دستکش و پوشاک محافظت کننده در افرادی که در خطر بالای ابتلاء قرار دارند_ ایمن سازی فعال دام‌ها به کمک واکسن زنده ضعیف شده (تخفیف حدت یافته) در این مورد واکسنی که وجود دارد حدود 9 ماه به دام ایمنی می‌دهد_ واکسینه کردن افرادی که در خطر شغلی بالایی قرار دارند. این واکسن بدون سلولی و حاوی آنتی‌ژن محافظت کننده (PA) خالص شده می‌باشد. درمان بوسیله پنی‌سیلین G انجام می‌شود که موثرترین درمان است.

وجود تورم در سر سگ مبتلا به شاربن مزمن

منبع : http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87+%D8%B2%D8%AE%D9%85
 

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیکها (Antibiotic) فرآورده‌های حاصل از فعالیت میکروارگانیسمها هستند که بطور اختصاصی رشد دسته‌ای دیگر از میکروارگانیسمها را متوقف ساخته یا آنها را از بین می‌برند. آنتی بیوتیکها برای میزبان نسبتا بی‌زیان می‌باشند و می‌توانند برای درمان بیماریها بکار روند.

اطلاعات اولیه

آنتی بیوتیکها مواد شیمیایی هستند که از میکروارگانیسمهایی مانند قارچهای میکروسکوپی و باکتریها گرفته می‌شوند و از ادامه زندگی سلولهای یوکاریوتها یا پروکاریوتها جلوگیری نموده و یا مانع تکثیر آنها می‌شوند. اجزای سازنده آنتی بیوتیکها بسته به کاری که انجام می‌دهند متفاوت است. بیشتر آنتی بیوتیکها بر روی هر دو نوع سلول پروکاریوتها و یوکاریوتها اثر می‌کنند و به همین دلیل نمی‌توان همه آنها را از نظر درمانی برای انسان مورد استفاده قرار داد.

آنتی بیوتیکها روی واکنشهای بنیادی یک سلول اثر می‌کنند. بعضی از آنها خاصیت ضد سرطانی دارند زیرا اثر آنها بیشتر روی سلولهایی است که در حال تقسیم سریع هستند و به همین دلیل باکتریها و سلولهای مغز استخوان که سازنده گویچه‌های سفید خون و گویچه‌های قرمز خون می‌باشند و همچنین سلولهای سرطانی در مقابل آنتی بیوتیکها حساسیت بیشتری دارند.

تاریخچه

مدتها قبل از کشف پنی‌سیلین بشر آموخته بود بطور تجربی بعضی مواد خام را به عنوان عامل ضد میکروب مورد استفاده قرار دهد. 600 - 500 سال قبل از میلاد ، چینیها شیره کپک زده لوبیای شور را برای درمان عفونتها بکار می‌بردند. اصطلاح آنتی بیوز (Antibiosis) اولین بار در سال 1889 بوسیله ویلمین برای توجیه ماهیت رقابتی جوامع بیولوژیک که در آن فقط قویترین و اصلح‌ترین زنده می‌ماند بکار برده شد و چند سال بعد این اصطلاح برای آنتاگونیسم میکروارگانیسمها نیز مورد استفاده قرار گرفت. به دنبال کشف پنی‌سیلین بوسیله فلیمینگ در سال 1929 دوبوس در سال 1939 آنتی بیوتیک تیرو تریسین را از باکتری باسیلوس برویس بدست آورد.

آنتی بیوتیکهای مهار کننده همانند سازی DNA

آنتی بیوتیکهایی که از همانند سازی DNA جلوگیری می‌کنند عبارتند از:میتومیسین (Mytomycin) که به دو رشته DNA مکمل متصل شده و از جدا شدن آنها از یکدیگر جلوگیری می‌کند. آنتی بیوتیک دیگری به نام اکتینومایسین D درغلظتهای زیاد همانندسازی DNA را مهار می‌کند. این آنتی بیوتیک دارای دو حلقه مسطح با پیوندهای مضاعف است و می‌تواند خود را بین نوکلئوتیدها جای داده و بدین ترتیب همانند سازی را مختل کند.

آنتی بیوتیکهای مهار کننده سنتز RNA

اکتینومایسین آنتی بیوتیکی است که به DNA (به باز گوانین) متصل شده و از سنتز RNA پیک جلوگیری می‌کند. از این آنتی بیوتیک در پژوهشهای بیوشیمی برای مطالعه اثر برخی از مواد شیمیایی بر روی سنتز RNA پیک استفاده می‌شود مثلا برای تعیین طول عمر RNA پیک. اکتینومایسین یکی از داروهای ضد سرطانی خوب محسوب می‌شود. آنتی بیوتیک ریفامپسین با آنزیم RNA پلیمراز ترکیب شده و سنتز RNAها را متوقف می‌کند.

آنتی بیوتیکهای مهارکننده پروتئین سازی

موثر در پروکاریوتها

تعداد زیادی از این آنتی بیوتیکها وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌شود. یورین تری کربوکسیلیک اسید در مرحله آغازی سنتز پروتئین ، آنیزومایسین و کلرامفنیکل و تتراسایکلین در مرحله طویل شدن و تتراسایکلین و استرپتومایسین در مرحله آخر از پروتئین سازی ممانعت به عمل می‌آورند.

موثر در یوکاریوتها

پورومایسین و اسپارسومایسین و استرپتومایسین از پروتئین سازی در یوکاریوتها جلوگیری می‌کنند.

منابع و اختصاصات برخی از آنتی بیوتیکهای متداول

آنتی بیوتیک	تاریخ کشف	منبع	ماهیت شیمیایی	موارد مصرف اختصاصی
پنی‌سیلین	1929	پنی‌سیلیوم نوتاتوم	دی‌پپتید	علیه باکتریهای گرم منفی ، گونوککها ، مننگوکوکها)) و اسپیروکت
استرپتومایسین	1944	استرپتومیسس تری رئوس	گلوکوزید بازی	علیه سالمونلا و در درمان بیماری سل
نئومایسین	1949	استرپتومیسس فرادی	آمینو گلوکوزید	علیه باکتریهای گرم مثبت و منفی و بکار رفتن آن به عنوان ضدعفونی کننده موضعی و عمومی
نیستاتین	1951	استرپتومیسس نورسئی	نامشخص	موثر علیه قارچ کاندیدا آلبیکنس و سایر قارچها
کانامایسین	1957	استرپتومیسس نیوئوس	آمینو گلیکوزید	موثر بر علیه استافیلوکوکوس طلایی و اغلب باکتریهای گرم منفی بجز سودوموناس و درمان عفونت مجاری ادراری

خصوصیات آنتی‌بیوتیک موفق برای درمان بیماریها

یک آنتی بیوتیک وقتی می‌تواند برای درمان بیماریها با موفقیت بکار رود که دارای خصوصیات زیر باشد.

• روی عامل بیماری اثر داشته باشد بدون اینکه آثار جانبی سمی قابل توجهی ایجاد نماید.
  
• باید به حد کافی پایدار باشد بطوریکه بتوان آنرا از محیط کشت جدا نمود و برای مدت معقولی ذخیره کرد بدون اینکه اثرش کاهش یابد.
  
• سرعت دتوکسیفیکاسیون (سم زدایی) و دفع دارو از بدن به گونه‌ای باشد که غلظت کافی را برای مدت معینی در خون نگاه داشته و احتیاجی به دوزهای مکرر نباشد.
  
• دفع دارو به حد کافی سریع و کامل باشد و پس از قطع مصرف دارو بطور کامل دفع گردد.

مقاومت بر علیه آنتی بیوتیکها

در هر یک میلیون تقسیم سلولی یک جهش یافته را می‌توان یافت که به یک آنتی بیوتیک مقاوم باشد. هر گاه این جهش در بیمار تحت درمان با آنتی بیوتیک رخ دهد، جهش یافته قدرت زنده ماندن بیشتر از سایر میکروارگانیسمهای میزبان را دارا بوده و در مدت کوتاهی تعداد آنها افزایش می‌یابد و از اینرو درمان با همان آنتی بیوتیک نتیجه مطلوبی بدست نمی‌دهد. و باید آنتی بیوتیک دیگری جایگزین آن شود.

چشم انداز

با تکیه بر آنتی بیوتیکها جهت کنترل عفونتهای میکروبی بدون شک پزشکان به تکنیک سترونی توجه زیادی معطوف نداشته و بدون تشخیص دقیق مکان به درمان عفونتهای میکروبی پرداختند. این روش غالبا قبل از پیدایش میکروارگانیسمهای مقاوم به آنتی بیوتیکهای بدون نسخه در دسترس عموم قرار گرفت و مصرف بیش از حد آنها در درمان بیماریها موجب پیدایش حساسیت و آلرژی در بسیاری از افراد گردید.

میکروبیولوژی

گروههای عمده باکتریها از نظر پزشکی

باکتریها ارگانیسمهای تک‌سلولی هستند که اکثرا به صورت آزاد زندگی می‌کنند و دارای اطلاعات ژنتیکی و تولید انرژی و سیستمهای بیوسنتتیک لازم برای رشد و تولید مثل خود می‌باشند. باکتریها متنوع‌ترین میکروارگانیسمها هستند که شامل گروههای زیادی می‌باشند.

دید کلی

باکتریها مهمترین و متنوع‌ترین میکروارگانیسمها هستند و تعداد کمی در انسان جانوران و سایر موجودات بیماریزا بوده و بطور کلی بدون فعالیت آنها حیات بر روی زمین مختل می‌گردد. تنها تعداد کمی از باکتریها مانند کلامیدیاها و ریکتزیاها اجبارا انگل داخل سلولی هستند. باکتریها از جنبه‌هایی با یوکاریوتها تفاوت دارند. باکتریها ریبوزومهای 80S ، اندامکهای غشادار مانند هسته ، میتوکندری ، کروموزوم حلقوی بدون پوشش دارند. باکتریها (به غیر از میکوپلاسماها) دارای دیواره سلولی هستند.

بطور یقین موجودات زنده یوکاریوتیک از موجودات زنده باکتری مانند بوجود آمده‌اند و نظر به اینکه باکتریها ساختمان ساده‌ای داشته و می‌توان به آسانی بسیاری از آنها را در شرایط آزمایشگاه کشت داد و تحت کنترل درآورد ، میکروب شناسان مطالعه وسیعی درباره فرآیندهای حیاتی آنها انجام داده‌اند. در این مبحث باکتریهای شایع با تاکید بر انواع بیماریزا در انسان معرفی می‌گردد.

اسپیروکتها

این باکتریها در آبهای آلوده ، فاضلابها ، خاک و مواد آلی در حال پوسیدن یافت می‌شوند. به شکل فنر پیچیده و متحرک هستند. اندازه آنها از چند میکرون تا 500 میکرون است. سه جنس از اسپیروکتها بیماریزا هستند:

• تروپونما: شامل گونه تروپونما پالیزم است که این باکتری عامل مولد بیماری سیفلیس می‌باشد.
  
  
• بورلیا: این باکتری عال مولد بیماری تب راجعه می‌باشد.
  
  
• لپتوسپیرا: این باکتری از راه شکافها و زخمهای پوست وارد می‌شود و شایع‌ترین شکل بیماری ، عفونت کلیه است.

کوکوسها و باسیلهای گرم منفی هوازی

جالب‌ترین باکتریها در این گروه انواع متعلق به جنس سودوموناس است یکی از گونه‌های سودوموناس ، سودوموناس آئروجینوزا می‌باشد که این باکتری عفونتهای مجاری ادراری ، عفونتهای زخمی و سوختگیها ، آبسه و مننژیت را ایجاد می‌کند. باکتریهای این گروه قادر به ساختنآنزیمهای متعددی هستند و بدین نحو در تجزیه مواد شیمیایی نظیر حشره کشهایی که به خاک افزوده می‌شوند، کمک می‌کنند. مقاومت این گروه به آنتی بیوتیکها از نظر پزشکی حائز اهمیت است.

باسیلهای گرم منفی بی‌هوازی اختیاری

آنتروباکتریاسه

این خانواده شامل گروهی از باکتریهای ساکن روده انسان و سایر جانوران است. جنسهای باکتریهای روده عباتند از: اشیرشیا ، شیگلا ، کلبسیلا ، آنتروباکتر و ... . اشیرشیاکلی یکی از ساکنین اصلی روده بوده و آشناترین میکروبی که پژوهشهای فراوانی بر روی آن صورت گرفته است. سالمونلا یکی از باکتریهای بیماریزا است که یکی از گونه‌های آن مولد بیماری تب تیفوئید می‌باشد. گونه‌های شیگلا عامل اسهال خونی است. کلبسیلا عامل عفونت مجاری تنفسی ذات‌الریه است. سرشیا عامل عفونت ادراری و تنفسی است و آنتروباکتر در عفونتهای مجاری ادراری نقش بر‌عهده دارند.

ویبریوناسه

جنسهای مهم این خانواده شامل ویبریو و آئروموناس می‌باشد. گونه بیماریزا ویبریوکلرا است که عامل بیماری وبا می‌باشد. باکتریهای متعلق به آئروموناس عامل بیماری ذات‌الریه و اختلالات روده می‌باشند.

هموفیلوس

یکی از گونه‌های آن به نام هموفیلوس آنفلوآنزا عامل مننژیت در کودکان و جوانان می‌باشد.

باکتریهای گرم منفی بی‌هوازی

در این گروه دو جنس مهم از نظر پزشکی به نامهای نایسریا و موراگزلا وجود دارد. نایسریا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و انگل غشاهای مخاطی در انسان بوده و درجه حرارت نزدیک درجه حرارت بدن انسان زندگی می‌کند، گونه‌های بیماریزا شامل باکتری مولد بیماری سوزاک و باکتری مولد مننژیت می‌باشد. باکتریهای جنس موراگزلا در التهاب بافت ملتحمه چشم دخالت دارند.

کوکوسهای گرم منفی بی‌هوازی

این باکتریها اختصاصا به صورت دوتایی ، گاهی تک‌تک ، خوشه‌ای یا زنجیری قرار می‌گیرند. و همگی بدون حرکت و بدون اسپور هستند. باکتریهای متعلق به جنس ویلونلا بخش از میکروفلور طبیعی دهان و پلاک دندانی هستند.

کوکوسهای گرم مثبت

این گروه از باکتریها از نظر پزشکی شامل دو جنس استافیلوکوکوس و استروپتوکوکوس هستند. عده‌ای از باکتریهای استافیلوکوکوس مواد سمی تولید می‌کنند که گویچه‌های قرمز خون و گویچه‌های سفید خون را نابود می‌کنند. چندین نوع عفونت استافیلوکوکی بوسیله گونه استافیلوکوکوس اورائوس ایجاد می‌شود که در ایجاد عفونتهای پوستی ، ذات‌الریه و آبسه‌های مغزی دخالت دارند. استرپتوکوکها در تب زایمان ، تب مخملک ، گلودرد ، تب روماتیسمی و پوسیدگی دندان دخالت دارند.

باسیلها و کوکوسهای اسپوردار

دو جنس مهم اسپوردار باسیلوس و کلسترویدیوم می‌باشند. با‌سیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم که معمولا در گاو ، گوسفند و اسب بیماری تولید می‌کند، می‌تواند به انسان انتقال پیدا کند. باکتریهای متعلق به جنس کلستریدیوم بی‌هوازی اجباری هستند و بیماریهایی که تولید می‌کنند شامل کزاز و بوتولیسم می‌باشد.

باکتریهای میله‌ای شکل گرم مثبت بدون اسپور

مهمترین این گروه جنس لاکتو باسیلوس می‌باشد. لاکتوباسیلوسها در روده و حفره دهانی زندگی می‌کنند. در دهان این باکتریها نقشی در پوسیدگی دندان به عهده دارند. در صنعت از این باکتریها برای تولید کلم شور ، دوغ و ماست استفاده می‌شود. باکتری بیماریزای متعلق به این گروه "یستریا منوسایتوجنز" است که در تولید آبسه ، انسفالیت و آندوکاردیت ، دخالت دارد.

اکتینومیستها

از جنسهای مهم این گروه می‌توان کورینه باکتریوم ، مایکوباکتریوم ، نوکاردیا ، اکتینومیسس و استرپتومایسس را نام برد.

• معروفترین و شناخته شده ترین گونه کورینه باکتریوم ، کورینه باکتریوم دیفتریا می‌باشد که عامل بیماری دیفتری می‌باشد.
• دو گونه مهم مایکوباکتریوم توبرکلوزیسکه عامل سل و مایکوباکتریوم لپرا که عامل جذام می‌باشد.
• گونه‌های متعلق به نوکاردیا در عفونتهای ریوی و عفونت مخرب دست و پا دخالت دارند.

ریکتیساها

این گروه شامل ریکتسیا و کلامیدیا می‌باشند. این دسته از باکتریها ، انگلهای درون سلولی اجباری هستند که فقط در درون سلول میزبان قادر به تولید مثل هستند و از این لحاظ به ویروسها شباهت دارند. یکی از بیماریهایی که عامل مولد آن ریکتسیا می‌باشد، تیفوس است که بوسیه شپش منتقل می‌شود ، گونه‌هایی از کلامیدیاها موجب کوری در انسان می‌شوند.

مایکوپلاسما

مایکوپلاسما باکتریهای فاقد دیواره سلولی هستند. مهمترین گونه بیماریزا در انسان مایکوپلاسما نومونیا است که عامل ذات‌الریه ابتدایی آتیپیک می‌باشد. این بیماری در بخش فوقانی دستگاه تنفس و ندرتا مانند سایر ذات‌الریه‌ها ، عارض می‌شود.

میکروبیولوژی

میکروبیولوژی علم مطالعه ی میکرو ارگانیسم ها است شاخه های متعددی از این علم جدا شده است مثل انگل شناسی - قارچ شناسی- ویروس شناسی - باکتری شناسی و حتی ایمنی شناسی.

طبقه بندی:

سلولهای موجودات زنده با یکدیگر تفاوتهایی دارند که بر اساس این تفاوتها به دو دسته تقسیم می شوند:

۱ - سلولهای اوکاریوت:

این سلولها حاوی غشایی در پیرامون محتویات ژنتیکی سلول هستندویا به عبارت دیگر هسته واقعی دارند.

اندامکهای داخل سلولی مثل میتوکندری - جسم گلژی و ... را دارا بوده و ریبوزوم آنها از نوع ۸۰ اس می باشد.

۲ - سلولهای پروکاریوت:

این سلولها اندازه ی نسبتا کوچکتری دارند. محتوی ژنتیک آنها در بخشی از سیتوپلاسم تحت عنوان شبه هسته فشرده شده است و غشایی در پیرامون آن وجود ندارد. لذا این سلولها هسته واقعی ندارند.

اندامکهای داخل سلولی را نداشته و ریبوزوم آنها از نوع ۷۰ اس است.

این سلولها خود به سه نوع تقسیم می شوند:

الف ) باکتریهای قدیمی

ب ) باکتریهای جدید

ج ) سیانو باکتریها که همان باکتریهای سبز - آبی می باشند.

بحث بعدی در مورد تقسیم بندی و نامگذاری باکتریها می باشد